تحلیل و ارزیابی روش‌ها و مکاتب تفسیری: مطالعه موردی سوره‌های قدر و کوثر

از دیرباز تفاسیر متعددی بر قرآن کریم نوشته شده که مورد تقسیم‌بندی‌های مختلف روشی قرار گرفته است. مواجهه با تعدد و اختلاف نظرهای موجود، ذهن مخاطب را به چرایی این تعدد نسبت به متن واحد سوق می‌دهد. مساله اصلی، آن است که با وجود پذیرش علایق و تخصص متفاوت مفسرین که منجر به تفاوت تفسیری آنان می‌شود، این دامنه از اختلاف نظر و قسیم و مقسم‌های متعدد روشی، چگونه قابل تحلیل است؟ این مقاله با مقایسه میان دو سوره قدر و کوثر در تعداد قابل توجهی از کتب تفسیری که بر اساس روش‌های تفسیری؛ اثری، عقلی، عرفانی و علمی نگاشته شده‌اند به بررسی این مساله پرداخته است. نتیجه این بررسی حاکی از آن است که حداکثر حدود بیست درصد اختلاف در تفسیر این آیات قابل ملاحظه است که با لحاظ نمودن اختلافات قابل جمع، از میزان آن کاسته خواهد شد. ضمن آنکه مسائل تفسیری نیز در این آیات، لزوماً با استفاده از روش تفسیری مفسر، حل و فصل نشده‌اند. روش این مقاله کیفی و تکنیکِ تحلیل اسنادی آن بر اساس داده‌های کمّی بوده و از مباحث انتزاعی پرهیز شده است.

Analysis and Evaluation of Interpretive Methods and Schools: Qadr and Kowsar Surahs case study

Numerous interpretations of the Holy Qur’an have been written since long time ago, which have been divided into different methods. discovering the existing plurality and differences of opinion, the audience’s mind leads to the reason of this plurality in relation to a single text. The main question is that despite the acceptance of different interests and expertise of the commentators, which leads to their interpretive differences, how can this range of disagreements and divisions and multiple method be analyzed? This article compares two chapters of Qadr and Kowsar in a significant number of commentary books based on interpretive methods; An intellectual, mystical, and scientific work has been written on this subject. The result of this study indicates that a maximum of about twenty percent of the differences in the interpretation of these verses is significant, which will be reduced by taking into account the sum of differences. Moreover, the interpretive issues in these verses have not necessarily been resolved using the interpretive method of the interpreter. The method of this article is qualitative and its documentary analysis technique is based on quantitative data and abstract topics have been avoided.