بررسی تحلیلی مبانی تربیت اخلاقی هابرماس و نقد آن از دیدگاه اخلاق قرآنی

هابرماس، فیلسوف نسل دوم مکتب انتقادی فرانکفورت، بر این باور است که عقل مدرن نتوانسته تمام ابعاد خویش را آشکار سازد و تنها عقل ابزاری بر جامعه مدرن مسلط شده است. وی با طرح نظریه کنش ارتباطی در پی بازسازی پروژه مدرنیته است که به زعم وی عقیم یا ناتوان مانده است. او در این نظریه که مهم‌ترین دیدگاه او محسوب می‌شود، با استفاده از رویکردهای جدید زبان‌‌شناسی و فلسفه زبان سعی در ارائه مدلی از تربیت اخلاقی بر مبنای عقلانیت ارتباطی دارد. محقق در این مقاله با بهره گیری از رویکرد توصیفی تحلیلی، ابتدا به مرور اجمالی نظریه کنش ارتباطی هابرماس، به ‌عنوان مبنای نظریه تربیت اخلاقی وی، پرداخته سپس‌ دیدگاه تربیت اخلاقی را استنتاج نموده و در ادامه به نقد این دیدگاه از سوی اخلاق قرآنی پرداخته است. نتیجه تحقیق نشان داد تاکید هابرماس بر عقلانیت ارتباطی و اخلاق گفت‌وگویی در نظریه کنش ارتباطی، در سطح فردی رشد و شکوفایی خرد مبتنی بر ارتباط متقابل هنجاری (عقل ارتباطی) و در سطح اجتماعی دستیابی به تفاهم مبتنی بر کنش‌های اخلاقی را به عنوان اهداف تربیتی مطرح می‌سازد.

Analytical Study of Habermas’s Ethical Principals and its Critics from Quranic View Point

Habermas – philosopher second generation of Frankfurt critical school – believes that modern wisdom is able to unwrap all of his aspects which is the only dominant tool on modern society. He tries to renovate modernity project by explaining relational actions which remains powerless. He attempts to offer a model and pattern of ethical education based on relational rationality which counts as his most important viewpoint. The present article which is done by descriptive – analytical approach, initially reviews Habermas’s relational action theory and then concludes ethical education viewpoint and finally criticizes it. The result of the research shows that Habermas’s emphasis on relational rationality makes the individuals mature and in social levels makes him to achieve understanding based on ethical actions as the main goals of educations.