بررسی تطبیقی تاویل در تفسیر الصافی و تفسیر القرآن العظیم

فیض کاشانی از جمله مفسرانی است که با اندوخته‌های فلسفی عرفانی از یک سوی و بهره‌های قرآنی حدیثی از سوی دیگر، رویکردی باطنی به آیات قرآن دارد. وی تاویل را فراتر از مدلول لفظ و به مثابه معانی حقیقی الفاظ می‌داند. ابن ‌کثیر از مفسرانی است که ضمن پذیرش نظر ابن ‌تیمیه درباره معنای مراد از تاویل در قرآن، این نکته را افزوده که در قرآن واژه تاویل به معنای تفسیر و بیان به کار رفته است. که این تفسیر متاثر از تفاسیر «جامع البیان» طبری و همچنین اصول تفسیری ابن تیمیه است. زمینه‌ها و بسترهای شکل گیری این تفسیر از یک سو و روش‌های تفسیری مفسر از سوی دیگر به این تفسیر ویژگی‌های ممتازی بخشیده که آن را شایسته تتبع قرار می‌دهد. مقایسه این دو اثر از جنبه مفهومی و روشی می‌تواند در روشن شدن مفهوم تاویل در این دو حوزه موثر باشد. در دو تفسیر مذکور گاه به دلیل وجود رویکردهای مشترک به مفهوم آیه، تاویلات مذکور در آن‌ها اشتراک یافته است. این مقاله با بررسی رویکرد ابن کثیر و فیض کاشانی به تاویل به مقایسه تاویلات این دو می‌پردازد.

A Comparative Study of Interpretation in AlSafi and AlQuran AlAzim Interpretations

Fayz Kashani is one of the commentators with philosophicalmystical treasures on the one hand and Qur’anicHadithic interests on the other has esoteric approach to the Qur’an’s Verses. He considers interpretation beyond the meaning of the word as their real meanings. Ibn Kathis is (also) one of the commentators who has added that the word interpretation applied in Quran means expression and explanation while accepting Ibn  ibn Taymiyyah’s opinion about the meaning of interpretation in Qur’an; this interpretation is influenced by the interpretations of Tabari’s  Jāmiʿ albayān as well as ibn Taymiyyah’s interpretive principles. The origin of the formation of such interpretation on one hand and the interpretive methods of the interpreter on the other hand have given this interpretation special features that make it worthy of follow up. Comparing these two works from conceptual and methodological point of view could be effective on clarifying the concept of interpretation in these two areas. In both abovementioned interpretations, sometimes due to the existence of common approaches to the meaning of the verse they have been shared in them. This article studies Ibn Kathir and Fayz Kashani’s approach to interpretations and compares their explanations.