بررسی تاثیر پرتودهی گاما و بسته بندی هوازی، خلا و اتمسفر اصلاح شده بر کیفیت گیاه پونه کوهی

سابقه و هدف: ادویه‌ها و گیاهان دارویی مانند سایر محصولات کشاورزی در طول فرآیند کاشت، برداشت، حمل و نقل و فرآوری توسط باکتری‌ها، خاک و حشرات آلوده می‌شوند. یکی از روش‌های حذف آلودگی استفاده از پرتودهی گاما می‌باشد. لذا، اهداف مطالعه حاضر بررسی تاثیر پرتودهی گاما (صفر، 5، 10 و 15 کیلوگری) بر پارامترهای رنگ و جمعیت میکروبی گیاه پونه کوهی بسته‌بندی‌شده تحت شرایط اتمسفر اصلاح‌شده، وکیوم و هوازی و همچنین تاثیر آن بر ترکیبات شیمیایی و ویژگی‌های ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی اسانس پونه کوهی بود. مواد و روش‌ها: گیاه پونه کوهی در فصل بهار (فروردین-اردیبهشت) سال 1399 از شهرستان گیلانغرب واقع در استان کرمانشاه جمع آوری گردید. پرتودهی نمونه‌های گیاه پونه کوهی بسته‌بندی‌شده تحت شرایط اتمسفر اصلاح‌شده (100% نیتروژن)، خلا و هوازی با استفاده از دوزهای 5، 10 و 15 کیلو گری (منبع پرتودهی = کبالت 60 و نرخ دوز پرتودهی=4/18 کیلوگری بر ساعت) در سازمان انرژی اتمی ایران انجام شد. پس از پرتودهی، بررسی پارامترهای رنگ و وضعیت میکروبی نمونه‌های بسته‌بندی شده مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین، ترکیبات شیمیایی اسانس حاصل از گیاه‌ پونه کوهی با استفاده از کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی و خاصیت آنتی‌اکسیدانی به روش مهار رادیکال‏ dpph و مهار رنگ‌بری بتاکاروتن-اسید لینولئیک بررسی شد. بررسی ویژگی ضدمیکروبی استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا مونوسیتوژنز، باسیلوس سوبتیلیس و باسیلوس سرئوس به روش دیسک دیفیوژن صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد، پرتودهی با دوزهای 5 و 10 کیلوگری(تحت شرایط هوازی) و 15 کیلوگری (تحت شرایط هوازی، خلا و اتمسفر اصلاح‌شده) موجب کاهش معنی‌دار شاخص‌های a و b و افزایش معنی‌دار شاخص l در مقایسه با گروه کنترل شد (p<0/05). پرتودهی با دوزهای 10 و 15 کیلوگری باعث از بین‌رفتن کامل تعداد باکتری‌های هوازی کل، کلی فرم‌ها و کپک و مخمر در نمونه‌های بسته‌بندی‌شده به کمتر از حد قابل شمارش 1log cfug₋₁گردید. براساس یافته‌های پژوهش حاضر، 19 ترکیب در اسانس پونه کوهی شناسایی گردید.اوکالیپتول(19/55-18/23 درصد)، منتون (13/55-1236 درصد) و پولگون (49/55-47/69) اصلی‌ترین ترکیبات شناسایی‌شده در این اسانس بودند. همچنین، دوزهای مختلف پرتودهی و نوع بسته‌بندی تاثیری در تغییر ترکیبات شیمیایی، ویژگی ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی اسانس پونه کوهی نداشت (p>0/05). نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد، استفاده از پرتودهی گاما با دوزهای 10 و 15 کیلوگری بدون اثرگذاری بر ترکیبات شیمیایی و ویژگی ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی اسانس، روشی مناسب به منظور ضدعفونی گیاه پونه کوهی بسته‌بندی شده تحت شرایط هوازی، خلا و اتمسفر اصلاح‌شده است.

study on the effect of gamma radiation and aerobic, vacuum, and atmospheric modified packaging on the quality of mentha longifolia l. plant

background and objectives: spices and medicinal plants, like other agricultural products, have been contaminated with bacteria, soil, and insects during the process of planting, harvesting, transporting, and processing. one way to remove contamination is to use gamma radiation. therefore, the aims of the present study were to evaluate the effect of gamma irradiation (0, 5, 10, and 15 kgy) on color parameters and microbial population of mentha longifolia l. plant packaged under modified atmosphere (map), vacuum, and aerobic conditions, and also its effect on chemical composition and antioxidant and antimicrobial properties of m. longifolia essential oil. materials and methods: m. longifolia l. plant was collected in spring (aprilmay) 2020 from gilanegharb, located in kermanshah, iran. irradiation of the packaged m. longifolia plant samples was performed under map (n2 = 100%), vacuum and aerobic conditions using doses of 5, 10, and 15 kgy (radiation source = 60 cobalt and dose rate = 4.18 kgy h1) in the atomic energy organization of iran. after irradiation, the color parameters and microbial population of the packaged samples were evaluated. moreover, the chemical composition of m. longifolia essential oil using gas chromatography–mass spectrometry and antioxidant property via 2, 2diphenyl1picrylhydrazyl radical scavenging and betacarotene bleaching inhibition were evaluated. study on the antimicrobial activity of m. longifolia essential oil against listeria monocytogenes, staphylococcus aureus, bacillus cereus, and bacillus subtilis using disk diffusion method was performed. results: results of this study indicated that gamma irradiation under 5 and 10 kgy (aerobic condition) and 15 kgy (aerobic, vacuum, and modified atmosphere conditions) resulted in significant reducing a and b parameters and increasing l parameter in comparison with control group (p < 0.05). the gamma irradiation under 10 and 15 kgy inhibited the growth of total viable bacteria, coliforms as well as yeast and mold in packaged samples into lower than the count limit of 1 log cfu g1. based on our findings, nineteen chemical compounds were identified in mentha longifolia essential oil. eucalyptol (18.23%19.55%), menthone (12.36%13.55%), and pulegone (47.69%49.55%) were the main identified chemical constituents in mentha longifolia essential oil. moreover, gamma irradiation (0, 5, 10, and 15 kgy) and types of packaging (aerobic, vacuum, and modified atmosphere conditions) hadn’t effects on the change of chemical compounds, as well as antimicrobial and antioxidant properties of mentha longifolia essential oil (p > 0.05). conclusion: the results of this study showed that the use of gamma radiation at doses of 10 and 15 kgy is a suitable method for disinfection of packaged m. longifolia under aerobic, vacuum and map conditions, without affecting their chemical composition and antimicrobial and antioxidant properties.