پارازیتوئیدهای زنبورهای گالزای بلوط در استان لرستان

این بررسی طی سالهای 1384-1382 به منظور جمع‌آوری و شناسایی جوامع پارازیتوئیدهای زنبورهای گالزای خانواده cynipidae روی دو گونه بلوط، quercus infectoria و  q. brantiiدر استان لرستان انجام گرفت. در این استان سه منطقه، قلایی واقع در شمال غربی استان، نوژیان واقع در جنوب شرقی و شوراب واقع در جنوب غربی شهر خرم آباد برای نمونه برداری انتخاب گردید. زمان نمونه‌برداری با توجه به شرایط آب و هوایی استان به گونه‌ای انتخاب ‌شد که در زمان نمونه‌برداری، گالها مرحله بلوغ خود را طی کنند. گالها پس از جمع‌آوری در کیسه‌های نایلونی قرار داده شده و به همراه برچسب مشخصات به آزمایشگاه منتقل می‌شدند. نمونه ها در شرایط آزمایشگاه قرار داده ‌شدند. نمونه‌ها هر چهار روز یکبار مورد بررسی قرار گرفته و حشرات خارج شده از گالها بر اساس خانواده، جنس و گونه تفکیک و به همراه مشخصات مربوطه به شیشه حاوی الکل 75 درصد منتقل ‌شدند. در این بررسی 19 گونه زنبور پارازیتوئید متعلق به 12 جنس و 6 خانواده، از بالا خانواده chalcidoidea با تعداد گونه متفاوت، از روی 22 نوع گال مختلف ایجاد شده توسط زنبورهای گالزای خانواده cynipidae، روی دو گونه بلوط q. infectoria (10 گال) و q. brantii (12 گال) جمع‌آوری گردید. خانواده eulophidae با 4 جنس و 6 گونه، دارای بیشترین تعداد گونه در میان خانواده‌های جمع‌آوری شده است. پس از آن، خانواده‌های torymidae و eurytomidae هر یک با دو جنس و به ترتیب با 5 و 3 گونه قرار دارند. خانواده‌های ormyridae (یک جنس) و pteromalidae (دو جنس) هر کدام با دو گونه و در نهایت خانواده eupelmidae تنها با یک گونه از کمترین تعداد گونه برخوردار بود. از 19 گونه زنبور پارازیتوئید جمع‌آوری شده، 16 گونه روی گالهای بلوط q. brantiiو 9 گونه روی q. infectoriaفعالیت می‌کنند. از این تعداد 3 گونه، به طور اختصاصی روی گالهای q. infectoria، 10 گونه فقط روی گالهای بلوط q. brantii و 6 گونه نیز به صورت مشترک گالهای زنبورهای cynipidae را روی هر دو گونه بلوط پارازیته می‌کنند. نتایج ارائه شده نشان می‌دهد که وجود نسلهای جنسی (گالهای بهاره) و غیرجنسی (گالهای تابستانه-پاییزه) زنبورهای گالزا، مهمترین عامل در افزایش تعداد و تنوع گونه‌های پارازیتوئید روی بلوط q. brantiiدر مقایسه باq. infectoriaمی‌باشد.