بررسی اثر رنگ تله‌ی فرومونی و محل نصب آنها در میزان شکار جوانه‌خوار بلوط Tortrix viridana L. در سه استان کشور

یکی از روش‌های پایش جمعیت و یا کنترل پروانه‌ی جوانه‌خوار بلوط tortrix viridana l. (lep.: tortricidae) استفاده از فرومون جنسی آن است. رنگ تله‌ها و محل نصب آنها روی درخت می‌تواند نقش موثری در میزان جلب حشره‌ی مورد نظر داشته باشد. بنابراین تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر رنگ تله‌های فرومونی و همچنین تاثیر ارتفاع نصب آنها روی درختان در میزان شکار حشرات نر جوانه‌خوار بلوط با استفاده از فرومون جنسی آن در استان‌های آذربایجان‌غربی، کردستان و فارس انجام شد. در آزمایش نخست تیمارها شامل تله‌های دلتایی به رنگ‌های سفید، سبز، زرد و قهوه‌ای بود. در آزمایش دوم تله‌های دلتایی در بخش داخلی نیمه‌ی پایینی تاج درخت و بخش داخلی نیمه‌ی بالایی تاج درخت نصب شدند. تله‌ها هنگام ظهور اولین پروانه‌ها نصب و به فواصل هر هفته یک‌بار، پروانه‌های نر شمارش شده و تیمارها پس از تجزیه‌ی واریانس به روش دانکن و یا t-test مقایسه شدند. در مطالعه‌ی تاثیر رنگ تله، نتایج نشان داد که در استان آذربایجان‌غربی تله‌های سفید رنگ، بیشترین میزان جلب پروانه‌ی جوانه‌خوار بلوط را با میانگین 6/16±5/298 عدد پروانه (در مدت 25-20 روز) به ازا هر تله داشته و تفاوت معنی‌داری با میزان شکار سایر تله‌ها داشت. در استان‌های کردستان و فارس میزان شکار توسط تله‌ها تفاوت معنی‌داری نداشت. نتایج آزمایش دوم نشان داد که در استان آذربایجان‌غربی، تله‌هایی که در نیمه‌ی بالایی تاج درختان نصب شده بودند (با میانگین شکار 07/8±9/295 پروانه) نسبت به تله‌هایی که در نیمه‌ی پایینی تاج درختان نصب شده بودند (با میانگین 05/7±3/254 پروانه) به صورت معنی‌داری پروانه بیشتری شکار کردند. در استان‌های کردستان و فارس میانگین شکار در نیمه‌ی بالایی تاج و در نیمه‌ی پایینی تاج تفاوت معنی‌داری نداشت. بنابراین با توجه به نتایج به‌نظر می‌رسد کاربرد تله‌های دلتایی سفید رنگ در نیمه‌ی بالایی درختان کارآیی بیشتری را در جلب آفت داشته باشند.