بررسی تغییرات پوشش اراضی حوضه هندیجان منتهی به کانون‌های گرد و غبار استان خوزستان

تغییرات پوشش اراضی به یکی از چالش‌های عمده ناشی از هم‌افزایی اثرات منفی پدیده تغییر اقلیم با مدیریت انسان تبدیل شده است. در پژوهش حاضر تغییرات پوشش اراضی حوضه هندیجان با تمرکز بر تحت تاثیر قرار گرفتن کانون‌های گرد و غبار واقع در استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. در بازه زمانی سال 1366 تا سال 1396، سطح جنگل‌ها، مراتع، بیشه‌زارها، پهنه-های آبی، اراضی کشاورزی، اراضی انسان‌ساخت و اراضی بایر استخراج شدند. کانون‌های گرد و غبار واقع در استان خوزستان نیز از گذشته تاکنون پایش شده و تغییرات پوشش زمین در آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین تغییرات در ارتفاعات حوضه هندیجان ناشی از افزایش پهنه‌های آبی دریاچه سدها (9.7 برابر) و در پایین دست ناشی از گسترش اراضی مسکونی و همچنین افزایش سطح زیر کشت (8 و 4.9 برابر) می‌باشد. همچنین در سطح حوضه 936.31 کیلومتر مربع به عرصه-های بایر فاقد پوشش گیاهی افزوده شده که همزمان با افزایش این عرصه ها، مراتع و جنگل‌ها به ترتیب 367.60 و 2633.40 کیلومتر مربع کاهش سطح نشان می‌دهند. آشکارسازی تغییرات پوشش زمین در کانون‌های گرد و غبار استان خوزستان نشان داد کانون شرق و جنوب شرق اهواز که در فصل زمستان پوشیده از آب (هورهای فصلی و دشت‌های سیلابی) و همچنین پوشش گیاهی بوده است در سال 1396 تبدیل به عرصه بایر با اندک اراضی کشاورزی در حاشیه ها شده است. با ادامه پایش تغییرات پوشش اراضی در منطقه و انعکاس آن به تصمیم‌گیران می‌توان نسبت به تغییرات پیش‌رو آگاهانه‌تر اقدام نمود.

investigation of hendijan basin land cover changes, leading to dust sources of khuzestan

land cover change has become one of the most challenges due to the interaction of negative effects of climate change with human activities. in this study, land cover changes in the hendijan basin with a focus on the impact on dust sources located in khuzestan province were investigated. areas of forests, rangelands, woodlands, water, agricultural lands, residential and barren lands were extracted during 30 years at 1987 and 2017 using landsat image processing. dust sources located in khuzestan have been monitored and land cover changes in have been revealed. the results show that trend of land cover changes inside and outside khuzestan province is different from each other. in fact, the highest rate of change compared to beginning of study is occurred in mountainous part of the hindijan basin is due to increasing lakes of dams (9.7 times) and in the plain part due to the expansion of residential lands and also increasing cultivated area (8 and 4.9 times). also, 936.31 square kilometers, has been added to barren lands, at the same time, the area of rangelands and forests has decreased 367.60 and 2633.40 square kilometers, respectively. detection of changes in khuzestan dust sources shows that the east and southeast area of ahvaz, which was covered with vegetation and water (seasonal floods and flood plains) in winter of 1366, has become barren land in 1396. monitoring land cover changes and reporting results helps managers make more informed decisions.