رشد و جذب فلزات سنگین نهال‌های دو ساله دو کلن صنوبر کبوده در خاک آبیاری شده با پساب شهری

این پژوهش با هدف بررسی عملکرد نهال‌های دو کلن صنوبر کبوده پس از دو فصل رویش در خاک آبیاری شده با پساب شهری انجام شد. بدین منظور آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور 1) خاک متاثر از نوع آبیاری در دو سطح و 2) کلن صنوبر در دو سطح انجام شد. در هر دو کلن صنوبر کبوده، پس از دو فصل رویش، افزایش معنی‌دار پارامترهای رشد، سطح برگ، زی‌توده اندام‌گیاهی و جذب و تجمع عناصر غذایی و فلزات سنگین در اندام‌های گیاهی نهال‌های تیمارشده با خاک متاثر از پساب شهری نسبت به نهال‌های شاهد (خاک آبیاری شده با آب معمولی) مشاهده شد. در هر دو کلن صنوبر، بیشترین جذب و تجمع عناصر آهن، مس، نیکل، کروم و سرب در ریشه و عناصر روی و منگنز در برگ دیده شد. دو کلن صنوبر کبوده پس از دو فصل رویش، از نظر رشد و تولید زی‌توده تفاوت معنی‌داری را نشان ندادند، اما تاثیر کلن بر جذب و تجمع اغلب عناصر غذایی کم‌مصرف و فلزات سنگین در اندام‌های گیاهی معنی‌دار بود. به‌طورکلی نهال‌های کلن p. alba 20/45 مقادیر بیشتری از عناصر غذایی کم‌مصرف و فلزات سنگین را در اندام‌های گیاهی خود تجمع دادند. شاخص مقاومت انداز-گیری شده دو کلن صنوبر کبوده پس از دو فصل رویش در خاک متاثر از پساب شهری بالای 100 درصد بود و دو کلن از نظر این شاخص تفاوت معنی‌داری را نشان ندادند. با توجه به عملکرد مناسب نهال‌های دو کلن صنوبر کبوده در خاک متاثر از پساب شهری پس از دو فصل رویش، این دو کلن صنوبر کبوده برای زراعت چوب در اراضی متاثر از پساب های شهری می توانند پیشنهاد شوند.

growth and heavy metal uptake in two-year old plants of two clones of populus alba in soil irrigated with municipal effluent

this study was carried out to study of performance two-year old plants of populus alba in soil affected by municipal effluent. for this purpose, a pot experiment was done in a completely randomized design with two factors 1) soil in two levels and 2) poplar clones in two levels. in both poplar clones, after two growth seasons, significant increase (p < 0.01) of growth properties, leaf area, biomass and uptake and accumulation of micro and macro nutrients and also heavy metals in organs of plants treated by soil affected by municipal effluent was observed compared to plants of control treatment. in both poplar clones, the highest uptake and accumulation of fe, cu, ni, cr and pb took place in the roots and zn and mn in the leaves. after two growth seasons, the two poplar clones did not demonstrate significant differences in terms of growth and biomass parameters, however, the effect of clone on uptake and accumulation of micro nutrients and heavy metals in plant organs was significant (p < 0.01). the highest amounts of most micronutrients and heavy metals were seen in plants of p. alba 20/45 treated by soil affected by municipal effluent. tolerance index of both poplar clones in soil affected by municipal effluent after two growth seasons was above 100% and the effect of clone on this index was not significant. due to the good performance of two year-old plants of populus alba in soil affected by municipal effluent, these poplar clones can be considered ....