تاثیر مدیریت عشایری بر تغییرات پوشش گیاهی مراتع سامانه عرفی دهنه سنگ لار

با تغییرات ایجاد شده در نحوه مدیریت مراتع عشایری که نمود آن جایگزینی دولت در تنظیم تقویم کوچ و مدیریت مراتع با عشایر است و نظر به محدودیتهای نظام دولتی، موضوع امکان سنجی واگذاری دوباره این مسئولیت به عشایر و فراهم کردن زمینه نقش آفرینی آنها در مدیریت مراتع به عنوان یکی از راهکارهای برون رفت از وضع نامناسب و ناکارآمد نظام مدیریت کنونی مطرح شده است. ازاین رو سازمان امور عشایر، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور ورود بهمسئله را از مسیر متکی به نتایج تحقیق موضوعی منطقی تشخیص دادند. پس از تشکیل جلسات متعدد، مرتع ییلاقی دهنه سنگ لار طایفه هداوند به عنوان پایلوت انتخاب شد تا تاثیر مدیریت عشایر و حمایت ارگانها از آنان بر تغییرات پوشش گیاهی در این منطقه مورد آزمون قرار گیرد. شاخص های مورد ارزیابی پوشش، ظرفیت، وضعیت، گرایش و درصد بهره برداری در دو مرحله قبل از ورود و پس از خروج عشایر از مراتع تعیین شدند. بدین منظور، نمایندگانی از سوی عشایر معرفی و اجرای پروژه در قالب تفاهم نامه ای بین ارگانهای یادشده در بالا و نمایندگان عشایر منعقد شد. مراحل مطالعاتی پروژه به شکل مدیریت تعریف شده به مدت 4 سال از سال 1394 آغاز شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، اثر سال را بر شاخص های درصد پوشش گیاهی بعد از چرا و باقیمانده تولید درسطح احتمال 5 درصد معنی دار نشان داد. همچنین مقایسه میانگین دادهها در طول سالهای تحقیق نشان داد، بیشتر شاخص هایی که برای تعیین وضعیت، گرایش، ظرفیت و درصد بهره برداری در دو مرحله قبل از ورود و بعد از خروج عشایر از مرتع ارزیابی شدند، پس از اعمال مدیریت، تغییراتی در بهبود شرایط پوشش گیاهی از خود نشان دادند. دلیل اصلی توفیق آنان با نظام بهره برداریخانوادگی و حضور ماموران حفاظتی محیطزیست و منابع طبیعی در منطقه مرتبط دانسته شد. بنابراین به نظر میرسد، این الگو به شرط همکاری ارگانهای مرتبط با نمایندگان عشایری، در مدیریت مراتع سایر مناطق مشابه نیز می تواند تعمیم داده شود.

the effect of co- management system on the vegetation in summer rangelands of dahaneh- sanghe lar

with the changes made in the management of nomadic rangelands, it is accompanied by the interference of the government and nomads to prepare a new migration calendar. with considering the limitations in the government system, the issue of feasibility of reassigning this responsibility to the nomads and providing the ground for their role-playing in rangeland management has been proposed as one of the ways to leave the inappropriate and inefficient situation of the current management system. therefore, the nomadic affairs organization, the forests, rangelands and watershed organization, research institute of forests and range lands; considered to interfere to this issue as a logical item based on the research findings. after several meetings, the summer range lands of dahaneh sangheh lar in tehran province was selected as a pilot to assess the impact of nomadic management and organization support on vegetation changes in this area. the evaluated indicators were range lands capacity, range lands condition, trend and utilization percentage in two stages before entering and after the leaving the nomads from the range lands. for this purpose, representatives of the tribes were introduced. so, the project was implemented in the form of a quadrilateral memorandum no278/5/246 dated 95/1/23 between the above-mentioned organisms and the representatives of the tribes. the study began in 2016 for 4 years. the results of analysis of variance showed significant effect of the year on the percentage of vegetation after grazing and production residue. besides, the comparison of the average data showed that most of the indicators made changes leading to improve vegetation conditions. the main reason for their success was related to the family management system and the presence of environmental and natural resources protection officers in the region. to sum up, it seems that this model can be generalized in rangeland management in other similar areas provided that the relevant organizations cooperate with the nomadic representatives.