علل بروز تعارض در منابع‌ طبیعی از دیدگاه بهره‌برداران و کارشناسان در حوزه های آبخیز سفید رود و پلرود در استان گیلان

تعارض در منابع طبیعی از اختلاف نظر بر سر میزان دسترسی، کنترل و استفاده از منابع طبیعی پیش می آید. هدف این تحقیق شناخت علل موثر در بروز تعارض بین کنشگران ذی نفع در مدیریت منابع طبیعی بود. در این مطالعه، مولفه های حقوقی، مدیریتی، بهره برداری و اجتماعی از دیدگاه کارشناسان و بهره برداران در حوزه های آبخیز جنگلی پایین دست سفیدرود و پلرود در استان گیلان بررسی شد. روش تحقیق از نوع کمی و پیمایشی بود. 173 پرسش نامه توسط کارشناسان منابع طبیعی و بهره برداران تکمیل شد. پایایی پرسش نامه برای همه دسته گویه های بالای 0/9 به دست آمد. از آزمون های تی تست برای مقایسه دیدگاه دو گروه استفاده شد.نتایج نشان داد، بین دیدگاه بهره برداران و کارشناسان دولتی از نظر عوامل موثر در تعارض، اختلاف معنی دار وجود دارد. مهمترین مولفه های موثر در افزایش تعارض در این منطقه از دیدگاه بهره برداران، نقص قوانین، قطع درختان، مالکیت شورایی مراتع، کم رنگ بودن حضور زنان و پایین بودن همیاری است. از نظر کارشناسان، کمبود قوانین، نداشتن تعاونی مرتع داری، عدم انطباق طرح های آبخیزداری با شرایط اکولوژیک و کمبود همیاری در بین مردم معرفی شده است. پایین بودن آگاهی بهره برداران از سوی هر دو گروه تایید شد، ولی مسائلی از قبیل چرای زودرس، دام مازاد، شخم زیراشکوب و اراضی ملی از سوی بهره برداران به عنوان عوامل تخریبمراتع و تعارض شناخته نشد. کارشناسان نیز به عوامل مهمی که منجر به تعارض در این منطقه شده است، از قبیل تغییر کاربری اراضیو واگذاری ها صحه نگذاشتند. درواقع هر دو گروه به عواملی که گروه آنها می تواند در افزایش تعارض موثر باشد، اذعان نکردند. از نظر مدیریتی نیز هر دو گروه، موثرترین روش کاهش تضاد را قرق جنگل ها و مراتع و پس از آن مدیریت مشارکتی اعلام کرده اند.

causes of conflict in natural resource management from the perspective of stakeholders and experts, in sefidroud and polroud basins, gilan province, iran

conflict in natural resources arises from the disagreement over the availability, control, and use of the natural resources. this study aimed to identify the effective causes of conflict between stakeholders in natural resources management. in this study, legal, managerial, exploitation, and social components were examined from the perspectives of both experts and stakeholders in the forest watersheds downstream of sefidrood and polrud in guilan province. the research was conducted basd on quantitative and survey methods. the natural resource experts and exploiters completed 173 questionnaires. the reliability of the questionnaire for all categories of items was more than 0.9. t-test was applied to compare the views of the two groups. the results showed a significant difference between the views of exploiters and government experts in terms of the factors affecting the conflict. the most important components for increasing the conflict in this region from stakeholders' perspective are the law-breaking, cutting-down trees, council ownership of pastures, the low presence of women in this field, and low cooperation. according to the experts, lack of laws, lack of rangeland union, non-compliance of watershed management plans with the ecological conditions, and low collaboration between people have been introduced. both groups confirmed the low awareness of the exploiters, but issues such as early grazing, accumulated livestock, understory agriculture, plowing of national land were not recognized by the exploiters as the causes of rangeland destruction and conflict. experts also did not confirm the important factors such as land-use conversion and assignments that led to the aggression in the region. in fact, both groups did not acknowledge the factors that could have contributed to the increase in the conflict. from the managerial point of view, both groups have declared that the most effective way to reduce the conflict is the confinement of forests and pastures and cooperative management.