ارزیابی خشک سالی و مداخلات انسانی در کاهش ذخایر آب زیرزمینی

مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح جهت جلوگیری از کاهش سطح آب زیرزمینی، نیازمند شناخت عوامل، شاخص‌ها و معیارهای تغییرات تراز آب زیرزمینی در مناطق تحت تاثیر این پدیده است. بنابراین برای آگاهی از وضعیت نوسانات سطح آب‌های زیرزمینی لازم است مطالعات دقیقی به منظور برنامه‌ریزی، بهره‌برداری و نگهداری طرح‌های توسعه منابع آب و پیش‌بینی و هشدار به موقع دوره‌های خشکسالی، صورت پذیرد. بدین منظور در مطالعه حاضر به بررسی روند تغییرات آب زیرزمینی در آبخوان‌های محدوده مطالعاتی ماهیدشت ‏در استان کرمانشاه در یک دوره آماری 35 ساله منتهی به سال 1396پرداخته شد. سپس تاثیر انواع‎ ‎ خشک‌سالی ها‎ ‎بر‎ ‎روند تغییرات تراز آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های خشک‌سالی pdsi، gri و sdi و همچنین تغییرات سطح زیرکشت اراضی زراعی آبی و دیم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج بالاترین سطح آب زیرزمینی مربوط به نواحی ‏جنوب شرقی و حدود ‏1531 متر‏ است. تغییرات سطح آب زیرزمینی در دشت ماهیدشت به طور کلی ‏روندی نزولی دارد و سطح آب زیرزمینی در طول دوره مطالعاتی با افتی برابر 24/78 متر روبرو ‏بوده است. ‏همچنین نتایج همبستگی پایین دو شاخص خشک‌سالی اقلیمی و آب های سطحی با آب‌های زیرزمینی نشان دادکه عامل افت سطح آب در آبخوا‌‌ن‌های دشت بر اثر عدم مدیریت و برداشت‌های بی‌رویه می باشد. اگرچه آبخوان ماهیدشت به عنوان مطالعه موردی در این مقاله انتخاب شده است، روش پیشنهادی می تواند در مناطق دیگر نیز برای بهبود حفاظت و مدیریت منابع آب استفاده شود.

assessing drought and human interface on reducing groundwater reserves

proper management and planning to prevent the decline of groundwater levels, requires knowledge of the factors, indicators and criteria for changes in groundwater levels in areas affected by this phenomenon. therefore, in order to be aware of the status of groundwater level fluctuations, it is necessary to conduct detailed studies in order to plan, operate and maintain water resources development plans and to predict and warn in time of drought periods. for this purpose, in the present study, the trend of groundwater changes in aquifers of mahidasht study area in kermanshah province in a statistical period of 35 years ending in 1396 was investigated. then, the impact of droughts on the trend of groundwater level changes was analyzed using pdsi, gri and sdi drought indices as well as changes in irrigated and rainfed arable lands. according to the results, the highest groundwater level is in the southeast and is about 1531m. groundwater level changes in mahidasht plain are generally declining and the groundwater level has dropped by 24.78m during the study period. also, the results of low correlation between climatic and groundwater drought indices showed that the cause of water level decline in plain aquifers due to irregular impressions and management. although mahidasht aquifer has been selected as a case study in this article, the proposed method can be used in other areas to improve the protection and management of water resources.