آشکارسازی رخداد امواج گرما در سایت‌های پایش زوال زاگرس استان چهارمحال و بختیاری

یکی از مهمترین چالش‌هایی که امروز اکوسیستم جنگلی زاگرس با آن مواجه است پدیده زوال بویژه در درختان بلوط که گونه غالب است، می باشد. پدیده زوال از عوامل متعدد طبیعی و انسانی متاثر است در بین عوامل طبیعی امواج گرما بعنوان پیامد تغییر اقلیم در دو دهه اخیر ظهور پیدا کرده و به زوال جنگل های زاگرس کمک کرده است. به منظور آشکارسازی تاثیر امواج گرما بر زوال جنگلهای زاگرس استان چهار محال و بختیاری پایش مهمترین ویژگی‌های امواج گرما شامل فراوانی روز همراه با موج گرم، تعداد رخدادهای موج گرم و تداوم امواج گرم در چهار سایت پایش زوال زاگرس مورد بررسی قرار گرفت. از اطلاعات روزانه نزدیکترین ایستگاه‌های سینوپتیک به سایت‌های زوال برای یک دوره کامل اقلیمی(1991-2019) استفاده شد. ویژگی‌های امواج با استفاده از نرم‌افزار climpact در محیط برنامه‌نویسی r 2.10 محاسبه شدند. سال شروع موج گرما در سایت‌های زوال و روند تغییرات و خطای شیب روند و معنی‌داری تغییرات با p-value= 0.05 استخراج شد؛ نتایج نشان داد که همه شاخص های موج گرما در سایت های پایش زوال روند افزایشی و معنی داری داشتند شاخصفراوانی روز همراه با موج گرم در سایت های پایش چیگو و قلعه سماع از 7 روز همراه با موج گرم شروع و به 39 روز در سال 2019 رسید. در دو سایت گل سفید و رحیم آباد 10 روز همراه با موج گرم در سال 2005به 38 روز در سال 2014 رسید. بیشترین فراوانی رخداد موج گرم در سایت های زوال چیگو و قلعه سماع در سال2015 شش رخداد بود. در دو سایت گل سفید و رحیم آباد بیشترین تعداد رخداد موج گرم در سال2014 هفت رخداد بود. بررسی شاخص فراوانی تداوم رخداد موج گرم در دو سایت زوال چیگو و قلعه سماع نشان داد که بیشترین تداوم رخداد موج گرم در سال 2018 به مدت 32 روز بود. در دو سایت زوال گل سفید و رحیم آباد نیزبیشترین تداوم رخداد موج گرم در سال 2018 به مدت 14 روز بود. مقایسه ویژگی های موج گرم بین سایت های پایش زوال نشان داد که در سایت های زوال چیگو و قلعه سماع که در عرض جغرافیایی پایین تری قرار دارند، همه ویژگی های موج گرما شدت بیشتری داشتند. با توجه به روند افزایش گرمایش جهانی و موقعیت جنگل های زاگرس استان چهارمحال و بختیاری، انتظار می رود در آینده افزایش تعداد روزهای همراه با موج گرم، تعداد رخدادهای موج گرم و تداوم بیشتر امواج گرما با شدت بیشتر ادامه داشته باشد. بنابراین، مدیران و تصمیم گیران باید راهکارهای سازگاری با این تغییرات را برای حفظ اکوسیستم اتخاذ کنند.

detection of heat waves in zagros decay monitoring sites chaharmahal and bakhtiari province

today, oak decline is one of the most important challenges facing the zagros forest ecosystem. the phenomenon of decline is affected by various natural and human factors. among the natural factors, heat waves have emerged as a consequence of climate change during the last two decades and have contributed to the decline of zagros forests. in order to reveal the effect of heat waves on the decline of zagros forests in chaharmahal and bakhtiari province, the most important characteristics of heat waves including frequency of day with hot wave, number of hot wave events and continuity of hot waves in four zagros decline monitoring sites were studied. daily data from the nearest synoptic stations to the decline sites were used for a complete climatic period from1991 up to 2019. the wave features were calculated using climpact software in r 2.10 programming environment. the year of onset of heat wave at the sites of decline and trend changes and trend slope error and significance of changes were extracted with p-value= 0.05. the results showed that all heat wave indices in all decline monitoring sites had an increasing and significant trend. the frequency index of the day with hot wave in chigo and ghale sama monitoring sites started from 7 days with hot wave and reached 39 days in 2019. at gel sefid and rahimaabad sites, 10 days with a hot wave in 2005 reached 38 days in 2014. the highest frequency of hot events at the sites of chigo and ghale sama was six events in 2015. in sites of gel sefid and rahimaabad, the highest number of hot wave events with seven events was in 2014. examination of the frequency index of hot wave occurrence in the two declined sites of chigo and ghale sama showed that the highest continuity of hot wave occurrence was for 32 days in 2018. in the two declined sites of the gel sefid and rahimaabad, the highest continuity of the hot wave occurred in 2018 and lasted for 14 days. comparison of hot wave characteristics between declined monitoring sites showed that in chigo and ghale sama, located at a lower latitude, all heat wave characteristics were more intensive. considering the increasing trend of global warming and the location of zagros forests in chaharmahal and bakhtiari province, it is expected that in the future the number of hot wave days, the number of hot wave events and the continuation of heat waves will continue with greater intensity, therefore managers and decision makers must adopt strategies to these changes in order to preserve the ecosystem.