تحلیل هنجارهای اثرگذار بر رفتار مشارکتی مرتعداران در راستای حفاظت از مراتع (مورد مطالعه: حوزه آبخیز کریم‌آباد، شهرستان دهگلان)

حفاظت از مراتع در سیستم‌های پیچیده اجتماعی– اکولوژیکی، به‌دلیل تغییرات مداوم فاقد قطعیّت است. در این شرایط، سازمان‌های مسئول حفاظت از مراتع باید از هنجارهای اثرگذار بر رفتار مشارکتی افراد محلی آگاهی داشته باشند. هدف از این پژوهش، تحلیل هنجارهای اثرگذار بر رفتار مشارکتی مرتع‌داران برای حفاظت از مراتعِ شهرستان دهگُلان است. این مطالعه جزو تحقیقات توصیفی-همبستگی است که در آن از تکنیک پیمایش برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده ‌شده‌ است. جامعه آماری شامل 418 مرتع‌دار بود که نمونه‌ها به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات، پرسشنامه بوده است. نتیجه تحلیل توصیفی شاخص‌ها نشان داد که رابطه‌ رفتار مشارکتی مرتع‌داران و سه متغیر باورهای هنجاری، هنجارهای قانونی و هنجارهای مشارکتی در سطح متوسط بودند. همچنین نتایج بررسی ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که متغیرهای باورهای هنجاری، هنجارهای قانونی و هنجارهای مشارکتی با متغیر دوم (رفتار مشارکتی مرتع‌داران در زمینه حفاظت از مراتع) در سطح خطای یک درصد رابطه مثبت و معنی‌داری داشتند. به‌علاوه، نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که بیشترین اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم و بیشترین اثر کل بر رفتار مشارکتی مرتع‌داران مربوط به متغیر باورهای هنجاری بود. بنابراین به نظر می‌رسد که به هر میزان هنجارها و باورهای مرتع‌داران در زمینه حفاظت از مراتع بهبود پیدا کند، رفتار مشارکتی مناسب‌تری را از خود بروز می‌دهند که در این شرایط شاهد پایداری مراتع خواهیم بود.

Analyzing Effective Norms on Pastoralists Participatory Behavior toward Rangeland Conservation (The Case of Study: Karimaabad watershed, Dehgolan city).

Rangeland protection in complex socioecological systems has uncertainties due to constant changes, therefore rangeland protection organizations need to understand the norms that affect the participatory behavior of local people. This study was conducted to analyze the norms affecting the participatory behavior of ranchers for protection of rangelands in Dehgolan city in Kurdistan province. This study is a descriptivecorrelational research in which the survey technique is used to collect data. The statistical populations consisted of 418 rangers and the samples were randomly selected. The method of data collection and information was a questionnaire. The result of descriptive analysis of indicators showed that the relation between participatory behavior of ranchers and three independent variables including normative beliefs, legal norms and participatory norms, was moderate. Also, the results of Spearman correlation coefficient showed that all three independent variables have a positive and significant relationship with the dependent variable (participatory behavior of ranchers) at the level of 1%. The route analysis’s results showed that the most direct and indirect effects and the most total effect on the participatory behavior of ranchers were related to the variable of normative beliefs. It seems as much as the norms and beliefs of the ranchers regarding to rangeland protection improve, they will show more appropriate participatory behavior, in which stability of rangeland will be increased.