تدوین برنامه درسی صلح در آموزش عالی: یک مطالعه کیفی

زمینه و اهداف: برقراری عدالت و عدم تبعیض از راه تعلیم و ترویج مفاهیمِ صلح‌آمیز می‌تواند نویدبخش استفاده از این آموزه‌ها در زندگی آینده افرادباشد. به همین سبب هدف پژوهش پیش رو تدوین برنامهدرسی صلح در آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران بوده است.روش بررسی: براساس طرح کیفی و روش مطالعهموردی، به منظور تعیین عناصر لازم برای تدوین برنامهدرسی صلح، با استفاده از پرسشنامه باز پاسخ و نیمه‌ساختارمند با نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، نظر استادان و متخصصان گروه حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه‌های شهید بهشتی، اصفهان، شیراز و کرمان به‌دست آمد. آنگاه داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار nvivo نسخه 11 از طریق فن تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شد و یافته‌ها در قالب شبکه مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر دسته‌بندی و سازماندهی شدند. برای اعتباریابی داده‌های کیفی، از روش همسوسازی نتایج حاصل از شبکهمضامین و تحلیل اسناد استفاده شد.یافته‌ها: براساس نتایج به‌دست‌آمده، برنامهدرسی صلح (مضمون فراگیر) دارای ابعادی چون محتوا، منطق، اهداف، روش‌ها و محیط یادگیری به عنوان مضامین سازمان‌دهنده است و هر کدام از این مضامین نیز دارای سطوح و مضامین پایه متنوعی هستند که می‌توانند برای تدوین برنامه درسی صلح به کار آیند. نتیجه‌گیری: آموزش صلح می‌تواند به دانشجویان کمک کند تا دانش و مهارت‌های لازم را برای یک زندگی صلح‌آمیز بیاموزند و این دانش و مهارت را در خانواده، تعاملات اجتماعی و در سطوح ملی و بین‌المللی به کار گیرند. بنابراین لازم است که برای آموزش و ترویج صلح نه تنها به عنوان یک مفهوم وسیع، بلکه به عنوان یک واقعیت ملموس، از همه منابع و امکانات استفاده شود.

Developing of Peace Curriculum in Higher Education: A Qualitative Study

Background and Aim: Establishing justice and nondiscrimination through education and promoting peaceful concepts can be a promising way to use these teachings in people's future lives. Therefore, the purpose of this study was to develop a peace curriculum for higher education in Islamic Republic of Iran.Materials and Methods: Based on qualitative design and case study method, in order to determine the necessary elements to develop a peace curriculum, the opinion of the professors and experts of the social sciences and social groups of Shahid Beheshti, Isfahan, Shiraz and Kerman universities was conducted by using an open and semistructured questionnaires, obtained with purposeful sampling and with theoretical saturation technique. Then, the data which obtained by using NVivo softwar, were categorized and organized through the theme analysis. The qualitative data validation method was used to reconcile the results of the content network and document analysis.Findings: Based on results, the peace curriculum (comprehensive content) has dimensions such as content, logic, goals, methods and learning environment as organizing themes, and each of these themes has a variety of levels and themes that can be used to compile Peace curriculum to be used.Discussion: Peace education can help students to learn the skills and knowledge that they need for a peaceful life and apply them in the family, social interactions, and at national and international levels. Therefore, it is necessary to use all of resources and facilities for the education and promotion of peace not only as a broad concept but also as a tangible reality.