حدیث قبا در متون عرفانی

از آنجا که قرآن و احادیث نبوی دو خاستگاه اصیل معارف عرفان اسلامی هستند، اهل طریقت برای دست یافتن به مطالب بلند، در باطن آن‌ها غور کرده اند و افزون بر آن دو، با تامل در احادیث قدسی منقول از نبی اکرم (ص) به معارف والایی دست یافته‌اند. یکی از آن احادیث، حدیث قدسی قبا است. در متون عرفانی به روایت از پیامبر روایت شده است: «اولیائی تحت قبائی لایعرفهم غیری.» از آن رهگذر که نسبت دادن حدیث به پیامبر (ص) از اهمیت حدیث شناسانۀ والایی برخوردار است، می‌طلبد در یکایک احادیث مروی از رسول خدا (ص) تامل، و در صحت‌وسقم آن‌ها کنکاش شود و صحیح از ناصحیح آن تمایز صورت گیرد. حدیث قدسی قبا یکی از ده‌ها سخنانی است که با عنوان حدیث قدسی در متون عرفانی جا خوش کرده است؛ درحالی‌که اثری از آن در مصادر حدیثی تشیع و تسنن یافت نمی‌شود. این خود دستمایه‌ای برای تحقیق در صحت و عدم صحت صدور آن از زبان پیامبر (ص) شده است. با توجه به استنباط عرفا از آیه‌های قرآن و زایش حدیث، و با توجه به اصحاب سر که در شانشان خبر وارد شده است، فرصت می‌یابیم که قائل شویم این سخن از خبر رسول خدا نشئت یافته و سخنی عارفانه است، نه حدیث قدسی.