جلوه‌های نمادین رنگ در ادب عرفانی

    جلوه‌های نمادین رنگ در ادب عرفانی     لیلا امینی لاری [1]   سید مهدی خیراندیش [2]     تاریخ دریافت:17/6/92   تاریخ تصویب:23/4/93     چکیده   معـرفت عــرفانی و تجــارب شهودی عرفا در دایرۀ محدود الفاظ و واژگان نمی گنجد و نیازمند زبانی استعاری و رمزی است. یکی از راه های حسی کردن تصاویر، کمک گرفتن از عنصر رنگ است. در ادب عرفانی بسیاری از امور ذهنی و انتزاعی با نمادواژه های رنگ نشان داده می­شود. در مقالۀ حاضر که با توجه به روان­شناسی رنگ ها و به شیوۀ کتابخانه‌ای انجام شده، رنگ­های روح، عواطف، احساسات و صفات و...، همچنین الوان انوار و رنگ های هفت اندام لطیف در ادب عرفانی بررسی، توصیف و تحلیل شده است. عارف در هر یک از مراکز هفت اندام لطیف، ادراک های متفاوتی از الوان یا بینش های رنگین گوناگون دارد که مراحل پیشرفت و کشف باطنی او را نشان می دهد. در هماهنگی میان درون و برون، رنگ خرقه نیز مناسب مقام عرفانی و احوال درونی سالک است اما از دیدگاهی دیگر، رنگ، رمزی از حجاب‌های روح و تعلقات دنیا است که باید از آن گذشت و به صبغه الله و بی‌رنگی رسید.     واژه­های کلیدی: ادب عرفانی ، رنگ های روح، روان‌شناسی رنگ.     [1] . استادیار گروه علمی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور؛ l.amini@pnu.ac.ir   [2] . استادیار گروه علمی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور؛ kheirandish1960@yahoo.com