مکتب سوررئالیسم و اندیشه­های سهروردی

    مکتب سوررئالیسم و اندیشه­های سهروردی     علی‌اصغر زارعی [1]   علی­رضا مظفری [2]     تاریخ دریافت:2/10/92   تاریخ تصویب:23/4/93     «هر بیگانه­ای   که بدانست دل او بینا نیست، تواند بود که بینا شود»   «سهروردی»     چکیده   میان مکتب­های ادبی غرب و اندیشه­های نهفته در متون کهن ادب پارسی، همانندی­هایی به چشم می­خورد که بازخوانی آنها با نگاهی‏ تازه و تطبیقی، می‏تواند دستاوردهای فراوانی‏ برای نقد ِ ادبی داشته باشد و گسترۀ شناخت را نسبت به هر دو حوزه بازتر کند. سوررئالیسم ، یکی از مکتب‏های تاثیرگذار غرب است که بسیاری از ویژگی‏های آن را می‏توان در حکمت اشراق مشاهده کرد. سوررئالیسم، جدا از تفاوت­های بسیاری که با فلسفۀ اشراق دارد، دارای شباهت­های بسیاری با آن هست. این جستار برآن است تا با استناد به رساله­های شیخِ سهرورد و بیانیه­ها و آثار سوررئالیستی، هفت فنِ سوررئالیسم را که عبارت است از امر شگفت؛ رویا؛ نگارش خودکار؛ دیوانگی؛ تصادف عینی؛ اشیای سوررئالیستی و طنز با اندیشه­های «شیخ شهاب الدین سهروردی» تطبیق دهد و مقایسه کند. نتایج به دست آمده نشان می­دهد این دو تجربه هر چند در نقاط بسیاری به هم نزدیک و شبیه می­شوند ولی مبدا و معادی جداگانه دارند و خاستگاه و رهیافت هر یک نیز با هم متفاوت است. این تحقیق از نوع مطالعۀ کتابخانه‌ای است و با روش توصیفی و تطبیقی انجام گرفته است.     واژه‌های کلیدی : اشراق، سوررئالیسم، سهروردی، عرفان.   1- مربی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده. aliasghar.zarei@ymail.com   2- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه. alirezamzffr@yahoo.com