تا تصحیح نهایی دیوان کبیر: نسخه قونیه یا تصحیح فروزانفر؟

در پنجاه سال اخیر، تصحیح فروزانفر از کلّیات شمس، مهم‌ترین کوشش در سامان دادن به غزل‌های بی‌شماری است که (در چاپ‌های هندی و چاپ‌های ایرانی مبتنی بر آن‌ها) به مولانا نسبت داده شده است. در سال 1386، به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولّد مولانا، چاپ عکسی و حروفی نسخه مورّخ 668-770، معروف به نسخه قونیه (یکی از نسخه‌های مورد استفاده فروزانفر)، به‌طور هم‌زمان و به‌اهتمامِ استاد توفیق سبحانی انتشار یافت. این چاپ به‌دلیل در اختیار گذاشتن اصلِ متنِ جامع کلّیات شمس که متعلّق است به نیمه دوّم قرن هشتم، گامی ارزنده در عرصه مولوی شناسی به‌شمار می‌رود؛ ولی به‌هیچ وجه جایگزین چاپ انتقادی فروزانفر محسوب نمی‌شود. این مقاله درپی مقابله 500 غزلِ اولِ چاپ حروفیِ نسخه قونیه به‌اهتمام استاد توفیق سبحانی با چاپ عکسیِ همان نسخه، و تصحیح استاد فروزانفر پدید آمده و متضمّن بعضی نکات انتقادی و استحسانی است. نگارنده نسخه چاپ سبحانی را از نظر «نحوه ضبط نسخه اساس» و «قرایت‌های» متفاوت از ابیات، و «اختلاف ضبط‌ها» با چاپ فروزانفر بررسی کرده و چند «تصحیح قیاسی» پیشنهاد داده است.