بررسی مفهوم تجلّی و انواع آن از دیدگاه ابن‌عربی

مبحث تجلّی از مباحث مهمِ عرفان اسلامی به‌شمار می‌رود. ابن‌عربی از بزرگ‌ترین عارفانِ اسلامی است و وی را بنیان‌گذار عرفان نظری دانسته‌اند. به‌همین دلیل، در این پژوهش، انواع تجلّی از دیدگاه ابن‌عربی بررسی شده و تعبیرها و برداشت‌های مختلف شارحانِ آثار ابن‌عربی از مبحث تجلّی و انواع آن، مورد مطالعه قرار گرفته است. به‌طور کلّی، ابن‌عربی تجلّی را به دو صورتِ «فیض اقدس» و «فیض مقدّس» می‌داند؛ صورت‌هایی که از دیدگاهی دیگرْ «تجلّی ذاتی» و «تجلّی اسمایی» نامیده می‌شود. همچنین در این مقاله، انواع دیگر تجلّی از دیدگاه ابن‌عربی بررسی شده است؛ تجلّی‌هایی مانند تجلّی جلال و جمال، قرب و بُعد، ذاتی و اسمایی، قرب و شهادت، فیض اقدس و فیض مقدّس، و تجلّی جن، بشر، فرشته و نیز تجلّی انکار.