رساله‌ای نویافته‌ از نجم‌الدین رازی

مقالۀ حاضر به معرفی رساله‌ای نویافته‌ از نجم‌الدین رازی (573 – 654 ه.ق) می‌پردازد که در پایان قرن ششم، پیش از حملۀ مغول و در هنگام حیات مجدالدین بغدادی (شهادت: 607 یا 616 ه.ق) نوشته شده است. در این پژوهش ضمن تصحیح و شرح این رساله تلاش می­شود تا با جستجو در همانندی­های میان این اثر با دیگر آثار نجم‌الدین، به‌ویژه مرصادالعباد، تعلق و انتساب آن به نجم­الدین ثابت شود. به سبب استفاده از لغات و ترکیبات و عبارات همانند، احادیث یکسان، ابیات و اشعاری که نجم‌الدین در آثار خود از آنها سود برده است و همچنین طرح موضوعات مشابه می­توان این رساله را از نجم رازی دانست. روش پژوهش با توجه به اهداف آن در مقدمه تحلیلی سبک‌شناسانه و در بخش تصحیح به روش نسخه‌اساس است. این تصحیح براساس نسخۀ شمارۀ «2996ف» موجود در کتابخانۀ ملی ایران انجام شده است. نتایج پژوهش روشن می­کند که رسالۀ کوتاه نویافته احتمالاً از نجم رازی است که طرح اولیۀ بخش اصلی کتاب مرصادالعباد را دربردارد و در ایامی نوشته شده که دست ارادت به پیر و شیخ خود مجدالدین بغدادی داده بوده است.

A Newfound Treatise by Najm al Din Razi

The present article introduces a newfound manuscript of one of Najm al Din Razi’s (573654 AH) treatises, which was written before the Mongol invasion and during the life of Majd al Din Baghdadi (martyrdom: 607 or 616 AH). Besides describing and editing the treatise, attempts are made in this study to prove its attribution to Najm al Din by looking for similarities between this work and his other works, particularly Mirsad alEbad. Due to the similarities found in the use of words, collocations, and phrases; the use of the same hadiths, verses, and poems, which are present in other works by Najm al Din; as well as the similarity in the topics raised; this treatise can be attributed to Najm al Din Razi. Considering the goals of this research, a stylistic analysis approach and a historical analysis based on base manuscript were adopted. The editing was done on base manuscript (No. 2996 F) available in National Library of Iran. The results of the research make it clear that this newfound short treatise, containing an initial draft of Mirsad alEbad, was most probably authored by Najm al Din Razi, which was written in the period when he paid homage to his sheikh, Majd al Din Baghdadi.