الگویی برای تحلیل فرایند شکل گیری زبان عرفانی از دستگاه زبان قرآنی

فرایند شکل گیری زبان عرفانی گسترۀ وسیع و ابعاد متنوعی دارد. هدف این مقاله آن است که برای تحلیل فرایند شکل‌گیری زبان عرفانی از قرآن الگویی تازه ارائه کند. این الگو دربرگیرندۀ مراحلی است که براساس آن ها می توان فرایند شکل گیری زبان عرفانی را از دستگاه زبان قرآنی در متون تعلیمی عرفانی تحلیل کرد. این الگو با ترسیم میدان های معنی شناختی، بر معانی نسبی واژه های قرآنی در متون تعلیمی عرفانی متمرکز است و از بازسازی نظریۀ ایزوتسو در کتاب خدا و انسان در قرآن حاصل می شود. تحلیل تغییرات معنایی واژه ها نیازمند توجه به ارتباط متن با جامعه و مولف است. بنابراین الگوی ارائه‌شده با توجه به ارتباط چهارگانۀ متن، جامعه، وضعیت عرفان اسلامی و مولف به دریافت دلیل تغییرات معنایی واژه های قرآنی در متون تعلیمی عرفانی کمک می کند. این پژوهش نشان می دهد که می توان در نگرشی دوسویه، مبتنی بر تاثیر قرآن بر عرفان اسلامی و تاثیر عرفان اسلامی بر معانی واژه های قرآنی، فرایند شکل گیری زبان عرفانی را به‌طور مستقیم از قرآن با یک الگوی تازه تحلیل کرد

A Model for Analyzing the Process of Mystical Language Formation Derived from the Qur’anic Language System

The process of mystical language formation spans a wide range and comprises various dimensions. The aim of this paper is to present a model for analyzing the process of mystical language formation derived from the holy Qur’an. This model consists of stages based on which the process of mystical language formation can be analyzed out of the Qur’anic language system in mysticaldidactic texts. It focuses on the relative meanings of Qur’anic words in mysticaldidactic texts via drawing semantic fields, and is developed from reconstructing Izutsu`s theory in the book God and Man in the Qur’an. The analysis of semantic changes of the words requires attention to the relationships among the text, society, and author. In view of that, the proposed model aids to understand the reason for semantic changes of Qur’anic words in mystical texts through considering the quadrilateralrelationships among the text, society, status of Islamic mysticism, and author. The research shows that in this reciprocal attitude, which is based on the influence of the Qur’an on Islamic mysticism and the influence of Islamic mysticism on the meanings of Qur’anic words, the process of mystical language formation can be directly analyzed from the Qur’an using this novel model.