|
|
|
|
تحلیل محتوای کیفی و کمی گلشن راز شیخ محمود شبستری
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
اسپرهم داود ,سادات دربندی مائده
|
|
منبع
|
ادبيات عرفاني - 1398 - دوره : 11 - شماره : 20 - صفحه:80 -105
|
|
چکیده
|
گلشن راز یکی از متون مطرح در زمینۀ عرفان نظری است و تاثیرپذیری شبستری از اندیشه‌های ابن‌عربی در این کتاب بر همه روشن است. این پژوهش به تحلیل محتوای گلشن راز می‌پردازد تا مشخص شود ابیات آن ذیل چه عناوینی تقسیم‌بندی می‌شوند و درنهایت اندیشۀ محوری و حاکم بر این مثنوی چیست. از آنجا که عرفان نظری بر سه قطب خداشناسی، انسان‌شناسی و عالم‌شناسی استوار است، ابیات کتاب ذیل این سه قطب قرار می‌گیرند. به‌منظور تحلیل محتوای متن، 70 درصد از کل ابیات نمونه‌گیری شدند و مشخص شد که هر بیت با درنظرگرفتن بافت هر واحد متن، ذیل کدام قطب قرار می‌گیرد. درنهایت بسامد هر قطب تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد بحث دربارۀ انسان و ارتباط حقانسان بیشترین سهم از کل ابیات را دارد. این مسئله ریشه در این عوامل دارد: 1. شانی که قرآن و حدیث برای انسان قائل‌اند، 2. بازبستگی شناخت خدا به شناخت انسان مطابق حدیث نبوی، 3. باور به کون جامع بودن انسان و واسطۀ فیض بودن انسان کامل در عرفان نظری، و 4. اهمیت سلوک نزد متصوفه و تلاش آنان برای رسیدن به وصال حق در عرفان عملی.
|
|
کلیدواژه
|
گلشن راز، تحلیل محتوا، عرفان نظری، تجلی، انسان
|
|
آدرس
|
دانشگاه علامه طباطبائی, گروه زبان و ادبیات فارسی, ایران, دانشگاه علامه طباطبایی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
m.s.darbandi@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qualitative and Quantitative Content Analysis of Gulshani Raz by Sheikh Mahmoud Shabestari
|
|
|
|
|
Authors
|
Sparham Davood ,Sadat Darbandi Maedeh
|
|
Abstract
|
Gulshani Raz is one of the most important texts in theoretical mysticism and the influence of Ibn Arabi’s thoughts on Shabestari is evident in Gulshani Raz. This study analyzes the content of Gulshani Raz to clarify how the verses could be classified thematically and what the pivotal thought dominating the work is. Since theoretical mysticism is based on theism, anthropology and cosmology, verses are categorized under these three poles. In order to analyze the text, 70% of verses were sampled and it was determined how each verse should be categorized under each pole considering the context of each unit of text. Finally, the frequency of each pole was measured. The results show that discussion about human and the relation between Godhuman is the most frequent issue in Gulshani Raz. This issue is rooted in these factors: firstly, the elevated status of human in the Sublime Qur’an and Hadith; secondly, dependence of theism on human recognition according to Prophetic Hadiths; thirdly, belief in comprehensiveness of human being and perfect man’s function as mediator of grace in theoretical mysticism; and fourthly, the importance of conduct (sulook) to the Sufis and their attempt to eventually become united with God in practical mysticism.
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|