بررسی چرخه اووژنز در چند گونه از مارمولک های ایران

با توجه به انتشار گسترده ی مارمولک ها در ایران تا کنون مطالعه ی زیادی روی تولیدمثل و بخصوص چرخه ی اووژنز آنها صورت نگرفته است. این تحقیق، بررسی و مروری بر چرخه ی اووژنز در چند گونه از خانواده های مختلف مارمولک در ایران است که شامل cyrtopodion caspium از خانواده ی gekkonidae، trapelus agilis، laudakia caucasia، laudakia nupta و phrynocephalus scutellatus از خانواده ی agamidae، چند گونه از جنس eremias، همچنین mesalina watsonana و iranolacerta brandtii از خانواده ی lacertidae و trachylepis aurata از خانواده ی scincidae می باشند. قطر تخمدان، قطر فولیکول ها، قطر لایه ی فولیکولی، قطر تخم اویداکتی، زمان مشاهده ی فولیکول های رسیده و تخم اویداکتی و اندیکس گنادی در آنها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد تمام گونه ها بجز trachylepis aurata که زنده زا می باشد تخم گذار هستند. ماده ها از اوایل فروردین ظاهر می شوند. تمام فعالیت های تولیدمثلی شامل اووژنز، ویتلوژنز و تخم گذاری را در بهار و تابستان انجام می دهند. با سرد شدن هوا در اوایل آبان برای خواب زمستانی مخفی می شوند. این مطالعه نشان داد چرخه ی اووژنز مارمولک های ایران مانند سایر نواحی معتدله از نوع پیوسته (associate) می باشد و آب و هوای زیستگاه تاثیر بسزایی روی طول دوره ی تولیدمثلی آنها دارد.