تاثیر جایگزینی پودر گاماروس به جای گرده‌ی گل در تغذیه کلونی‌های زنبور عسل بر عملکرد و شاخص‌های رفتاری آن ها

زنبور عسل به طور طبیعی کربوهیدرات‌ها را از طریق شهد گل، پروتئین‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی را از طریق گرده دریافت می‌نماید. پژوهش حاضر با استفاده از گاماروس به عنوان منبع پروتئینی جهت جایگزینی گرده در شرایط صحرا و بر روی زنبور عسل معمولی (apis mellifera) انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار، جمعاً 16 کندو در طی مدت 6 ماه اجرا شد. تیمارها شامل: 1-گرده (خالص)، 2- گاماروس (33.3) درصد + گرده (66.6) درصد، 3- گاماروس (66.6) درصد + گرده (33.3) درصد و 4- پودر گاماروس (خالص) بودند. بین تیمارهای مختلف از نظر مصرف غذا در دوره‌های مختلف اختلاف معنی داری در پایان آزمایش مشاهده گردید (0.01>p ). به عبارت دیگر بیشترین مصرف غذا مربوط به تیمار شاهد (گرده گل) با 195.4 گرم و کم ترین مصرف مربوط به تیمار 3 با 91.99 گرم در هر دوره بود. هم چنین در بین تیمارهای مختلف در دوره‌های مختلف آزمایش از نظر ذخیره عسل در کلونی های مورد آزمایش اختلاف معنی‌داری مشاهده گردید (0.01 >p ). میانگین ذخیره عسل در دوره‌های مختلف در تیمارهای 1 تا 4 به ترتیب برابر 2.49، 3.34، 2.33 و 4.1 برحسب کیلوگرم بود. میانگین هزینه خوراک برای تولید هر کیلوگرم غذا در تیمار گاماروس حدود 2 برابر اقتصادی‌تر بود از تیمار شاهد بود. و در سایر صفات مورد مطالعه با توجه به نتایج به دست آمده تفاوت معنی‌داری مشاهده نگردید. استفاده از ترکیب غذایی گاماروس به جای گرده در کلونی‌های زنبور عسل کاملاً با رژیم غذایی زنبوران عسل سازگار بوده و از نظر صفات اقتصادی به عنوان یک محصول جدید (گاماروس) به جای گرده گل که حدود 2 برابر اقتصادی‌تر بود، قابل توصیه است

the effect of replacing gammarus powder instead of flower pollen in feeding bee colonies on their performance and behavioralindicators

bees naturally receive carbohydrates through flower nectar, proteins, fats, vitamins and minerals through pollen. in this regard, the present research was carried out using gammarus as a protein source to replace pollen in desert conditions and on the common honey bee apis mellifera. the factorial experiment was conducted in the form of arandomized complete block design with 4 treatments and 4 replications, a total of 16hives during a period of 6 months. the treatments included: 1- pollen (pure), 2-gammarus (33.3) percent + pollen (66.6) percent, 3- gammarus (66.6) percent + pollen(33.3) percent and 4- gammarus powder (pure). a significant difference was observedbetween different treatments in terms of food consumption in different periods at theend of the experiment (p < 0.05). in other words, the highest food consumption wasrelated to control treatment (pollen) with 195.4 grams and the lowest consumption wasrelated to treatment 3 with 91.99 grams in each period. also, a significant differencewas observed among the different treatments in the different periods of the experimentin terms of honey storage in the tested colonies (p < 0.05). the average honey reserve indifferent periods in treatments 1 to 4 was 2.49, 3.34, 2.33 and 4.1 kg respectively. theaverage cost of feed to produce each kilogram of food in the gammaros treatment wasabout 2 times more economical than the control treatment. and in other studied traits,according to the obtained results, no significant difference was observed. the use ofgamarus food composition instead of pollen in honey bee colonies is perfectlycompatible with the diet of honey bees, and in terms of economic characteristics, it canbe used as a new product instead of flower pollen, which was about 2 times moreeconomical. it is recommended