تاثیر تراکم مواد مغذی و اسید آمینۀ ال گلوتامین افزودنی بر عملکرد رشد، مورفولوژی روده کوچک و پاسخ ایمنی جوجه‌های گوشتی

این مطالعه به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تراکم مواد مغذی و گلوتامین افزودنی بر عملکرد رشد، مورفولوژی ژژنوم و پاسخ‌های ایمنی جوجه‌های گوشتی در دورۀ آغازین (100 روزگی)، رشد (2411 روزگی) و پایانی (4225 روزگی) انجام گرفت. آزمایشی با 320 قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس 308 در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار، 4 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. در این آزمایش از دو سطح تراکم مواد مغذی (توصیه راس و 5 درصد رقیق شده) و 4 سطح گلوتامین (0، 5/0، 1 و 5/1 درصد) در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل 2×4 استفاده شد. نتایج آزمایش نشان داد که در دورۀ رشد و پایانی، تراکم مواد مغذی توصیه شده و گلوتامین افزودنی در جیرۀ غذایی موجب بهبود ضریب تبدیل خوراک می‌شود. افزودن گلوتامین موجب افزایش وزن نسبی ژژنوم، کل روده کوچک، تیموس و بورس گردید. سطح تراکم مواد مغذی و گلوتامین بر ارتفاع ویلی و عمق کریپت ژژنوم تاثیر معنی‌داری داشت. در بررسی ایمنی هومورال، بیشترین تیتر آنتی‌بادی بر علیه srbc اولیه و ثانویه در تیمار حاوی 5/1 درصد گلوتامین و کمترین آن در گروه شاهد (بدون گلوتامین افزودنی) مشاهده شد. با تزریق زیر جلدی فیتوهماگلوتینین p مشخص شد که گلوتامین افزودنی موجب افزایش ضخامت پردۀ بین انگشتان پای پرندگان گردید. بطور کلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که با تنظیم جیره‌های ‌غذایی با تراکم مواد مغذی توصیه شده برای سویه راس و افزودن 5/0 درصد گلوتامین، عملکرد رشد بهبود می‌یابد و تغذیه جوجه‌ها با جیرۀ حاوی 1 درصد گلوتامین افزودنی و تراکم مواد مغذی توصیه شده پاسخ‌های ایمنی ارتقاء می‌یابد.