اثرات 1-25 دی‌هیدروکسی کوله کلسیفرول (کلسیتریول) و عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه دارویی بوزیدان (withania somnifera) بر پاسخ ایمنی و ریخت شناسی روده جوجه‌ های گوشتی

این آزمایش به منظور بررسی اثرات 1-25 دی‌هیدروکسی کوله کلسیفرول [1, 25 (oh)2 d3] (کلسیتریول) و عصاره هیدرو الکلی ریشه گیاه دارویی بوزیدان (withania somnifera) بر پاسخ ایمنی و ریخت شناسی روده کوچک جوجه های گوشتی انجام شد. تیمارها در قالب فاکتوریل (2×3×2) شامل جیره کنترل مثبت با سطح کافی کلسیم و کنترل منفی (کاهش 30 درصدی سطح کلسیم)، 3 سطح عصاره بوزیدان (صفر، 75 و150 میلی‌گرم در کیلوگرم جیره) و 2 سطح 1-25 دی ‌هیدروکسی کوله کلسیفرول (صفر و 5/0 میکروگرم در کیلوگرم جیره) بود. تعداد 600 قطعه جوجه گوشتی یک روزه راس 308 به صورت تصادفی در 60 عدد پن و 10 پرنده در هر کدام توزیع گردید. هر تیمار دارای 5 تکرار (50 پرنده در هر تیمار) بود. جیره‌های آزمایشی به طور نا محدود در اختیار جوجه‌ها از 1 تا 42 روزگی قرار گرفت. برای بررسی ایمنی هومورال از تست srbc استفاده گردید. لذا دو تزریق در روزهای 25 و 32 دوره آزمایش برای تعیین پاسخ آنتی‌بادی اولیه و ثانویه انجام شد. در 21 و 42 روزگی یک پرنده از هر تکرار کشتار و وزن اندام‌های لنفاوی اندازه‌گیری و 5/1 سانتی‌متر از بافت ژژونوم به منظور تعیین خصوصیات ریخت شناسی جدا گردید. آزمایشات پاسخ ایمنی هومورال نشان داد که کاهش 30 درصدی سطح کلسیم جیره باعث کاهش تیتر آنتی بادی کل می گردد. عصاره هیدروالکلی ریشه بوزیدان در سطح 150 میلیگرم فقط باعث افزایش تیتر ایمونوگلوبولین g در تست اولیه گردید. هیچ‌گونه اثرات اصلی از تیمارهای آزمایشی بر وزن اندام‌های لنفاوی مشاهده نگردید. اطلاعات ریخت شناسی روده نشان داد که مکمل‌سازی کلسیتریول در جیره باعث کاهش طول پرز در 21 روزگی و کاهش عرض آن در 42 روزگی می‌گردد. کاهش 30 درصدی سطح کلسیم جیره منجر به کاهش عمق کریپت در مقایسه با گروه کنترل مثبت گردید. این آزمایشات نشان داد که کاهش سطح کلسیم جیره باعث کاهش پاسخ ایمنی هومورال می‌گردد. مکمل سازی عصاره بوزیدان در جیره‌های آزمایشی تاثیری بر خصوصیات پرز نداشت.