ترکیب شیمیایی و ارزش تغذیه‌ای گون اسپرسی (Astragalus brevidens Freyn & Sint) و مازندرانی (Astragalus masenderanus Bunge) در شرایط برون تنی

هدف از اجرای این مطالعه تعیین ارزش غذایی دو گونه گون اسپرسی و مازندرانی از طریق اندازه‌گیری ترکیبات شیمیایی، میزان تولید گاز و قابلیت هضم در شرایط برون تنی در سه مرحله مورفولوژیکی (رویشی، گلدهی، بذردهی) بود. گون‌های اسپرسی و مازندرانی از گیاهان بومی استان‌های خراسان هستند که به علت برخورداری از خوشخوراکی و تولید بالا مورد توجه می‌باشند. تولید گاز و خصوصیات تجزیه پذیری ماده خشک گیاه طی مراحل مختلف رشد، در 120 ساعت انکوباسیون اندازه‌گیری شد. تجزیه شیمیایی نشان داد ارزش غذایی گیاه، تحت تاثیر مراحل رشد گیاه قرار دارد. در مرحله رویشی میزان پروتیین برگ در گون اسپرسی و مازندرانی به ترتیب برابر با 99/16 و 77/20 درصد بود و همانطور که انتظار می‌رفت با افزایش سن گیاه از میزان پروتیین برگ کاسته شد (05/0p < ). بر اساس میزان گاز تولید شده، میانگین ماده آلی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم، در گون اسپرسی به ترتیب در دامنه 97/46 تا 50/60 درصد و 93/6 تا 91/8 مگاژول در کیلوگرم ماده خشک و در گون مازندرانی 52/45 تا 61/57 درصد و 71/6 تا 41/8 مگاژول در کیلوگرم ماده خشک بود. دامنه ناپدید شدن ماده خشک در شرایط برون تنی در گون اسپرسی و مازندرانی به ترتیب 07/30 تا 61 و 60/28 تا 05/61 درصد بود. با توجه به بالا بودن قابلیت هضم و پروتیین خام در این دو گونه به نظر می‌رسد، گون اسپرسی و مازندرانی می‌توانند به عنوان گیاهان علوفه‌ای مناسب در مراتع مورد توجه و گسترش قرار گیرند. با این وجود نیاز به انجام مطالعات بیشتری در ارتباط با مواد ضد تغذیه‌ای و بررسی و مطالعه ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه وجود دارد.