اثر پرتوتابی الکترونی بر فراسنجه های تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای و پس از شکمبه-ای ماده خشک و پروتیین خام برخی منابع پروتیینی گیاهی

به منظور بررسی اثر پرتوتابی الکترونی بر فراسنجه های تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای و پس از شکمبه ای ماده خشک و پروتیین خام کنجاله سویا، کنجاله کلزا و دانه خلر، این مواد خوراکی با مقادیر 50، 100 و 150 کیلوگری پرتوتابی شدند. تجزیه پذیری شکمبه ای ماده خشک و پروتیین خام مواد خوراکی به روش کیسه های نایلونی و با استفاده از دو راس تلیسه هلشتاین مجهز به فیستولای شکمبه ای تعیین شد. قابلیت هضم شکمبه ای و پس از شکمبه ای ماده خشک و پروتیین خام با استفاده از روش توام کیسه های نایلونی و دستگاه شبیه ساز هضم (دیزیii) تعیین شد. نتایج نشان داد پرتوتابی بر مقدار ماده خشک، پروتیین خام، چربی خام و خاکستر مواد خوراکی اثری نداشت. در مورد کنجاله سویا، در پرتوتابی با 150 کیلوگری، بخش سریع تجزیه و کند تجزیه ی ماده خشک و پروتیین خام به ترتیب بیشتر و کمتر از سایر تیمارها بود و ثابت نرخ تجزیه و تجزیه پذیری موثر شکمبه-ای ماده خشک و پروتیین خام در هر سه مقدار پرتوتابی کمتر از کنجاله سویای خام بود. در مورد کنجاله کلزا، پرتوتابی با مقادیر 50 و 100 کیلوگری باعث کاهش بخش سریع تجزیه و افزایش بخش کند تجزیه ی پروتیین خام نسبت به کنجاله کلزای پرتوتابی نشده شد. در مورد دانه خلر، تنها بخش کند تجزیه ی ماده خشک و پروتیین خام در پرتوتابی با 150 کیلوگری نسبت به دانه خلر پرتوتابی نشده کاهش یافت. قابلیت هضم شکمبه ای پروتیین خام در کنجاله سویا در اثر پرتوتابی با مقادیر 100 و 150 کیلوگری و در کنجاله کلزا در اثر پرتوتابی با هر سه مقدار نسبت به مواد خوراکی پرتوتابی نشده کاهش یافت. در مورد دانه خلر، قابلیت هضم شکمبه ای، قابلیت هضم پس از شکمبه ای و قابلیت هضم در کل دستگاه گوارش ماده خشک در اثر پرتوتابی با مقادیر 100 و 150 کیلوگری نسبت به دانه خلر پرتوتابی نشده افزایش یافت. قابلیت هضم پس از شکمبه ای و قابلیت هضم کل دستگاه گوارشی پروتیین خام دانه خلر در هر سه مقدار پرتوتابی نسبت به دانه خلر پرتوتابی نشده افزایش یافت. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، پرتوتابی الکترونی بر پارامترهای مورد مطالعه در کنجاله سویا، کنجاله کلزا و دانه خلر اثرات متفاوتی داشت ولی در مجموع به ویژه در مورد دانه خلر باعث بهبود کیفیت پروتیین شد.