بررسی مقاومت ریزکپسول‌های روغن ماهی در شرایط شکمبه‌ و تاثیر آنها بر تولید گاز و قابلیت هضم به روش آزمایشگاهی

به منظور بررسی مقاومت انواع ریزکپسول‌های روغن ماهی در شکمبه و میزان خروج روغن از این ریزکپسول‌ها و تاثیر آنها بر تولید گاز و قابلیت هضم در شرایط شکمبه‌ در مقایسه با تیمارهای حاوی روغن ماهی محافظت نشده سه آزمایش انجام شد. در آزمایش اول تاثیرph شکمبه و شیردان بر میزان باز شدن دیواره ریزکپسول‌ها و خروج روغن در محیط آبی، در آزمایش دوم میزان تولید گاز و تاثیر روغن ماهی ریزکپسوله شده بر کینتیک تخمیری شکمبه و در آزمایش سوم تاثیر روغن ماهی ریزکپسوله شده بر تجزیه پذیری مواد در شکمبه با روش آزمایشگاهی (batch culture) مطالعه شد. تیمارهای آزمایشی برای آزمایش اول شامل: 1) ریزکپسول ساده، 2) ریزکپسول اسید تانیکی و 3) ریزکپسول کلسیمی با زمان انکوباسیون 24 ساعت بود. در آزمایش تولید گاز دو نوع جیره پایه شامل جیره علوفه‌ای (یونجه خشک) و جیره کامل (نسبت 40: 60 علوفه به کنسانتره) و هشت تیمار برای هر جیره شامل: 1) کنترل (فاقد افزودنی)، 2) روغن ماهی (4 درصد ماده خشک جیره پایه)، 3) پودر آب پنیر و روغن ماهی (به ترتیب 12 و 4 درصد ماده خشک جیره پایه)، 4) پودر آب پنیر و اسید تانیک (به ترتیب 12 و 2/1 درصد ماده خشک جیره پایه)، 5) پودر آب پنیر، روغن ماهی و اسید تانیک (به ترتیب 12، 4 و 2/1 درصد ماده خشک جیره پایه)، 6) ریزکپسول ساده (16 درصد جیره پایه)، 7) ریزکپسول اسید تانیکی (2/17 درصد جیره پایه) و 8) ریزکپسول کلسیمی (2/17 درصد جیره پایه) با 72 ساعت زمان انکوباسیون استفاده شد. در آزمایش سوم از یونجه خشک به عنوان جیره پایه با شش تیمار شامل: 1) کنترل (فاقد افزودنی)، 2) روغن ماهی، 3) پودر آب پنیر و روغن ماهی، 4) ریزکپسول ساده، 5) ریزکپسول اسید تانیکی، 6) ریزکپسول کلسیمی (نسبت تیمارها یکسان با آزمایش تولید گاز در نظر گرفته شد) در 24 ساعت زمان انکوباسیون استفاده شد. در آزمایش اول میزان خروج روغن ماهی از ریزکپسول‌های ساده، اسید تانیکی و کلسیمی تحت شرایط ph شکمبه به ترتیب 74، 7 و 12درصد و در ph شیردان به ترتیب 74، 59 و 67 درصد از کل روغن ماهی کپسوله شده بود که برای ریزکپسول اسید تانیکی در شرایط ph شکمبه به صورت معنی‌داری (05/0p < ) کمتر از دو تیمار دیگر و در تیمار ریزکپسول کلسیمی به صورت معنی‌داری (05/0p < ) کمتر از ریزکپسول ساده بود. شرایط یکسانی برای تیمارهای مورد آزمایش در ph شیردان مشاهده شد. در آزمایش تولید گاز تیمارهای حاوی ریزکپسول اسید تانیکی بهترین عملکرد تولید گاز را در مقایسه با بقیه تیمارها نسبت به تیمار کنترل داشت و در جیره بر پایه علوفه اختلاف معنی‌داری بین این تیمار با تیمار کنترل مشاهده نشد. در آزمایش سوم درصد آزادسازی روغن ماهی از ریزکپسول‌های ساده، اسید تانیکی و کلسیمی به ترتیب 72/78، 52/13 و 2/26 در شرایط شبیه سازی شده شکمبه بود. تجزیه پذیری ماده خشک در تیمار حاوی ریزکپسول اسید تانیک با تیمار کنترل اختلاف معنی‌داری نداشت (05/0 < p)، از طرفی تیمارهای حاوی ریزکپسول‌های کلسیمی و اسید تانیکی در مقایسه با تیمارهای حاوی روغن ماهی محافظت نشده به طور معنی‌داری دارای عملکرد بهتری بود (05/0 > p). با توجه به نتایج به دست آمده، تیمارهای حاوی مکمل روغن ماهی کپسوله شده نسبت به تیمارهای حاوی روغن ماهی محافظت نشده، عملکرد بهتری نشان داد. از این رو، می‌توان انتظار داشت که با استفاده از ریزکپسول‌های دارای دیواره مقاوم به باز شدن در شرایط شکمبه‌ بتوان تاثیرات ضدمیکروبی اسید‌های چرب غیراشباع را در شکمبه کاهش داد و از آن به عنوان یک روش تغذیه ای برای دستکاری یا تغییر ترکیب اسیدهای چرب تولیدات دامی استفاده نمود.