اثر سطوح مختلف میوه بلوط فرآوری شده با هیدروکسید سدیم و اوره بر فراسنجه‌های تخمیر، ریختشناسی، تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای و ساخت پروتئین میکروبی در برههای نر پرواری آمیخته زل با آتابای

به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف میوه بلوط فرآوری‌ شده با هیدروکسید سدیم و اوره بر فراسنجه‌های تخمیر و ریخت‌شناسی شکمبه‌ای، تجزیه‌پذیری و ساخت پروتئین میکروبی در بره‌های نر پرواری آمیخته زل، از تعداد 20 راس بره نر پرواری آمیخته زل با آتابای با میانگین سن 0.5±5 ماه و وزن اولیه 2±27 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار به‌مدت 90 روز استفاده شد. دام‌ها در هر تیمار بعد از گذراندن دوره عادت‌پذیری دو هفته‌ای، در قفس‌های انفرادی برای انجام تحقیق نگهداری شدند. تیمارهای آزمایشی شامل گروه شاهد (فاقد میوه بلوط + پلی‌اتیلن گلیکول) و تیمارهای حاوی سطوح 10، 20 و 40 درصد در ماده خشک میوه بلوط فرآوری شده با هیدروکسید سدیم و اوره بودند. مایع شکمبه بره‌های آزمایشی در روز 90 آزمایش سه ساعت پس از خوراک‌دهی نوبت صبح با استفاده از لوله مری به‌منظور تعیین فراسنجه‌های تخمیر شکمبه‌ای، جمعیت کل باکتری‌ها و پروتوزوآی مایع شکمبه گرفته شد. به منظور تخمین فراسنجه های تجزیه پذیری از تعداد سه راس گوسفند نژاد زل فیستولاگذاری شده با میانگین وزن حدود 2±42 کیلو‌گرم و با میانگین سنی تقریباً 10 ماه استفاده شد. نتایج فراسنجه‌های تخمیر شکمبه‌ای نشان داد که در نیتروژن آمونیاکی، کل اسیدهای چرب فرار، جمعیت باکتری‌ها و پروتوزآی مایع شکمبه تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (0.05>p). بالاترین و پایین‌ترین غلظت نیتروژن آمونیاکی به‌ترتیب در گروه شاهد و تیمار 20 درصد میوه بلوط فرآوری شده مشاهده شد. در غلظت کل اسیدهای چرب فرار، تیمار 20 درصد میوه بلوط فرآوری شده دارای بالاترین غلظت و تیمار 40 درصد میوه بلوط فرآوری شده دارای پایین‌ترین غلظت بود. در نتایج خصوصیات ریخت‌شناسی پرزهای شکمبه تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی وجود نداشت. فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری ماده خشک و پروتئین خام تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت (0.05>p). در فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری ماده خشک و پروتئین خام، بخش سریع‌تجزیه، ثابت نرخ تجزیه و تجزیه‌پذیری موثر با سرعت‌های عبور مختلف دارای تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی بودند (0.05>p). در فراسنجه‌های تجزیه‌پذیری ماده خشک، گروه شاهد و تیمار 40 درصد میوه بلوط فرآوری شده به‌ترتیب دارای بالاترین و پایین‌ترین مقدار بخش سریع تجزیه و ثابت نرخ تجزیه‌پذیری بودند. نتایج فراسنجه‌های تولید گاز نشان داد که در پتانسل تولید گاز، اسیدهای چرب کوتاه زنجیر، قابلیت هضم مواد آلی و انرژی قابل متابولیسم تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (0.05>p). نتایج دفع مشتقات پورینی و تولید پروتئین میکروبی نشان داد که در مقادیر آلانتوئین دفعی، گزانتین + هیپوگزانتین، مشتقات پورینی دفع شده، مشتقات پورینی جذب شده و پروتئین میکروبی تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (0.05>p). نتایج کلی تحقیق حاضر نشان داد که بهبود فراسنجه‌های تخمیر شکمبه‌ای، تجزیه‌پذیری و ساخت پروتئین میکروبی با مصرف 40 درصد میوه بلوط فرآوری شده مشاهده شد و استفاده از سطح 40 درصد میوه بلوط فرآوری شده در تغذیه بره‌های پرواری قابل توصیه است.

effect different levels of oak fruit processed with sodium hydroxide and urea on ruminal fermentation, morphology, ruminal degradability and microbial protein synthesis in crossed zell and atabai fattening male lambs

introduction: nowadays, excessive exploitation of natural resources and excessive grazing of pastures has led to a sharp decrease in feed sources for ruminant animals. considering the fact that today most of the feed materials needed by livestock are expensive, replacing them with cheaper feed materials, in a way that does not result in a decrease in livestock productivity is of great importance. oak fruit is one of the cheap feed that can be used in animal feed. livestock feeding with oak fruit is particularly important due to high production per unit area, non-competition with human nutrition and easy access. the alborz mountains in the northern part of the country are covered by oak forests, from talash forests to naharkhoran forests in gorgan, according to the climatic conditions and altitude, there are several species of oak trees. therefore, considering the abundance of oak fruit in the forests of the central part of mazandaran province and also the lack of scientific studies on the effects of consumption of oak fruit processed with sodium hydroxide and urea on degradability indicators and microbial protein production, the present study is to investigate the effect different levels of oak fruit processed with sodium hydroxide and urea on  ruminal fermentation, morphology, ruminal degradability and  microbial protein synthesis in crossed zell and atabai fattening male lambs.material and methods: in the first study, from the number of 20 fattening male lambs mixed with zel and atabai with an mean age of 5.5±0.38 months and an initial weight of 27±0.4 kg in a completely randomized design with 4 treatments and 5 repetitions for 90 the day was used. the experimental treatments included the control group (no oak fruit + polyethylene glycol) and treatments containing levels of 10, 20 and 40% in the dry matter of oak fruit processed with sodium hydroxide and urea in the diet. in the second study, the number of 3 fistulaized zell sheep with mean weight of about 40 kg and an average age of approximately 10 months were used to estimate the parameters of degradability. the oak fruit used in this study was randomly collected from oak trees of the bolandmazo species (quercus castaneifolia c. a. mey) in different forest areas of mazandaran province from late summer to early autumn. data obtained were analyzed by statistical software sas (version 1.9).results and discussion: the results of rumen fermentation parameters showed that there was a significant difference between experimental treatments in ammonia nitrogen, total volatile fatty acids, bacterial population and protozoa of rumen fluid (p<0.05). the highest and lowest concentrations of ammonia nitrogen were observed in the control group and the 20% processed oak fruit treatment, respectively. in the concentration of total volatile fatty acids, the treatment of 20% of processed oak fruit had the highest concentration and the treatment of 40% of processed oak fruit had the lowest concentration. there was no significant difference between the experimental treatments in the results of the morphological characteristics of the rumen villi. degradability parameters of dry matter and crude protein were determined under the influence of experimental treatments (p<0.05). in the parameters of degradability of dry matter and crude protein, rapidly degraded fraction, constant rate of degradation and effective degradability with different passage rate had significant differences between experimental treatments (p<0.05). in dry matter degradability parameters, the control group and the treatment group of 40% processed oak fruit had the highest and lowest value of rapidly degraded fraction and constant rate of degradation, respectively. the results of gas production parameters showed that there was a significant difference between experimental treatments in gas production potential, short chain acids, digestibility of organic matter and metabolizable energy (p<0.05). the results of excretion of purine derivatives and microbial protein production showed that there was a significant difference between the experimental treatments in the amounts of excreted allantoin, xanthine+hypoxanthine, excreted purine derivatives, absorbed purine derivatives and microbial protein (p<0.05).conclusion: the general results of the current research showed that an increase in the concentration of volatile fatty acids, degradability of dry matter and crude protein, as well as the production of microbial protein was observed with consumption of 40% processed oak fruit. also, an increase in the population of ruminal fluid bacteria and protozoa was observed in the treatment of 20% processed oak fruit. in general, it is recommended to use the level of 40% of processed oak fruit in feeding fattening lambs.