برآورد ضرایب اقتصادی صفات مهم تولیدی در گاو بومی استان ایلام

هدف از این پژوهش، برآورد ضرایب اقتصادی صفات تولید شیر، درصد چربی، درصد پروتئین و طول عمر در گاوهای بومی استان ایلام بود. ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل زﯾﺴﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻗﻄﻌﯽ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪی واﻗﺘﺼﺎدی ﮔاوﻫﺎی بومی، ﺿﺮاﯾﺐ اﻗﺘﺼﺎدی ﺻﻔﺎت تولید شیر، درصد چربی، درصد پروتئین و طول عمر گله در استان ایلام در سال 1392 برآورد شد. ضرایب اقتصادی هر صفت با افزایش یک واحد از میانگین صفت استفاده شده برای مقدار تغییر سود سالانه، برآورد شد. به طوری که سایر صفات ثابت بودند. ضرایب اقتصادی نسبی از طریق تقسیم ضرایب اقتصادی مطلق هر یک از صفات بر مقدار ضریب اقتصادی پروتئین محاسبه شد. ضرایب اقتصادی نسبی صفات تولید شیر، درصد چربی، درصد پروتئین و طول عمر گله به ترتیب برابر 0.002079، 0.999782، 1 و 0.000351 برآورد شد. در سیستم پرورش گاو بومی منابع درآمد، شامل فروش شیر سالانه، گوساله نر، تلیسه مازاد، گاو مولد حذفی سالانه و کود سالانه می‏باشد. درآمد حاصل از فروش شیر سالانه معادل 43.54 درصد از کل درآمدها بود، که بیشترین سهم را در بین منابع درآمدها به خود اختصاص داد. سایر منابع درآمدها شامل گوساله نر، تلیسه مازاد، فروش گاو حذفی و کود به ترتیب برابر 11.23، 32.37، 10.04 و 2.81 درصد از درآمدها را به خود اختصاص دادند. هزینه‏ها به دو بخش هزینه ثابت سالانه که شامل هزینه ساختمان‏ها، تاسیسات، تجهیزات و تعمیرات بود. و هزینه جاری سالانه که شامل هزینه‏های تغذیه‏ای، بهداشت و تولید مثل، نیروی کار، فروش دام و حمل و نقل کود از جایگاه به ازای هر راس گاو مولد بود، تقسیم شد. هزینه ثابت سالانه به ازای هر راس گاو مولد برابر 4572556.56 ریال بود، که 14.44 درصد، کل هزینه‏ها را شامل می‏شد. هزینه جاری سالانه به ازای هر راس دام مولد برابر 27094514.46 ریال بودکه 85.56 درصد از کل هزینه‏ها را به خود اختصاص داد. در بین هزینه‏های جاری، هزینه تغذیه‏ای با 84.25 درصد، بیشترین سهم را به خود اختصاص داد. سایر هزینه‏های جاری شامل نیروی کار، فروش دام و حمل ‏و نقل کود از جایگاه برابر 9.38 درصد و هزینه‏های بهداشت و تولید مثل برابر6.36 درصد از هزینه‏های جاری را در بر ‏گرفت. درنتیجه سود سالانه سیستم تولید برای گاو بومی 1801718.005 ریال برآورد شد. نتایج بدست آمده نشان می‏دهد که با توجه به مقدارمثبت ضریب اقتصادی صفت تولید شیر پایه، انتخاب در جهت افزایش میانگین این صفت سبب افزایش سوددهی سیستم تولید گاو بومی می‏شود. با توجه به اهمیت صفت فاصله گوساله‏زایی و بویژه تاثیر این صفت در شرایط محدودیت در سیستم‏ها پیشنهاد می‏شود که اصلاح نژاد در جهت کاهش آن انجام گیرد.