>
Fa   |   Ar   |   En
   تحلیل نشانه‌‌شناختی سبک سه نگاره شاهنامه فردوسی با عنوان «کشتن بهرام گور، اژدها را»  
   
نویسنده مقبلی آناهیتا ,پیامنی بهناز
منبع پژوهشنامه ادب حماسي - 1395 - دوره : 12 - شماره : 21 - صفحه:201 -228
چکیده    نشانه‌شناسی به مطالعه نظام های نشانه ای در زندگی اجتماعی می پردازد. نظریّه‌های نشانه شناختی در زمینه تحلیل آثار هنری و تصویری نیز کارآمد است. نشانه‌شناسی در تحلیل متن بصری و سبک آثار هنری به گستره معناهای متن نزدیک می‌شود. آفرینش هنری، عینیّت بخشیدن به زیباییست و در نگاه نگارگر ایرانی قلمرو زیبایی با عالم مثال قرین است. فضا در نگارگری ایرانی نمودیست از فضای ملکوتی و هنرمند در بیان آن از زبان واقع گرایانه استفاده نمی‌کند، بلکه زبان او، زبان نماد و نشانه است. مطالعه تطبیقی سه نگاره با عنوان مشترک «کشتن بهرام گور، اژدها را» از سه شاهنامه سلطان ابوسعید (مورّخ 730هـ.ق)، شاهنامه مکتب شیراز (مورّخ 771هـ.ق محفوظ در موزه توپقاپی‌سرای استانبول) و شاهنامه ای مربوط به مکتب مشهد- قزوین (مورّخ 988هـ.ق) از منظر نشانه شناسی و سبک هنری آن از اهداف نگارندگان در مقاله است. نویسندگان، در آغاز به بحث عالم خیال و تاثیر و بازتاب آن در این نگاره ها می‌پردازند، سپس نشانه های نمادین، نمایه ای و شمایلی را در دو نگاره بررسی و در خلال پژوهش، معنی‌هایی ضمنی اژدها و بن مایه اژدهاکشی را تحلیل کرده‌اند. هم‌چنین شخصیّت بهرام در اسطوره و تاریخ تبیین شده است. این پژوهش تطبیقی و توصیفی - تحلیلیست. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد گرچه نگارگر در تصویر کردنِ اصل شعر وفادار است، در عین حال تابع صرفِ متن نبوده است، بلکه با انتخاب فرازی از شعر و در‌آمیختن آن با خیال و ارزش های عرفی و هنری در برهه تاریخی خود، روایت تصویری خلّاقانه خود را از این مضمون‌ها ارایه می دهد.
کلیدواژه نشانه‌شناسی ,نگارگری شاهنامه ,مکتب تبریز اوّل ,مکتب شیراز ,مکتب قزوین- مشهد ,semiotics ,shahnameh’s paintings ,first tabriz school ,shiraz school ,qazvin-mashhad school
آدرس دانشگاه پیام نور, ایران, دانشگاه پیام نور, ایران
پست الکترونیکی behnazpayam@yahoo.com
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved