نکاتی نویافته دربارۀ هویّت راوی و زمان تالیف حماسۀ یتیم‌نامه

یتیم‌نامه، حماسۀ منثوری است که برای مدّت‌ها و بنا به غفلتی، تحت عنوان نامدلّل «داستان حسین کُرد شبستری» زبان زد اهل عصر بوده، امّا به رغم شهرت فراگیر آن در ایران، نه‌تنها پیکرۀ متنی اصیل و شگفت این روایت داستانی ناشناخته باقی مانده و منتشر نشده، بلکه در اندک تحقیقات مرتبط با یتیم‌نامه نیز هیچ بحثی در شناسایی هویّت داستان‌پرداز آن ارائه نشده است. بر کنار از این موضوع مهم، در زمینۀ نسبت زمان تالیف یتیم‌نامه به دورۀ صفویّه یا قاجار، دو دیدگاه به صورت تبیین‌نشده و کلّی بیان شده که روشمند و مطلوب نبوده است. پژوهش حاضر، با توجّه به این فقر شناخت، در دو بخش به روش استقرایی و بر اساس جمع‌بندی اشارات و برآیندهای موجود در دست‌نویس‌های یتیم‌نامه، ابتدا دربارۀ هویّت فرضی داستان‌پرداز این حماسه به روشنگری پرداخته و سپس دلایلی را در انتساب قطعی زمان تالیف یتیم‌نامه به دورۀ صفویّه ذکر کرده است.

Newly found points regarding the identity of the narrator of Yatim Nameh and the time of its writing

AbstractYatim Nameh is a prose epic which for a long time was mistakenly taken under the incorrect title of the story of Hossein Kurd Shabestari and was very popular among the people at the time, yet despite its enormous success and fame in Iran not only the original text and the amazing body of this narrative has remained unknown and not published but also in few studies conducted in this connection there is no discussion regarding  the true identity of its storyteller.   Moreover, as far as the time of its composition is concerned Yatim Nameh is attributed to the Safavid or the Qajar period, two perspectives totally unexplained and generally presented which were not satistactory and systematic.  Due to the misconceptions that exist around this subject the present article  in two sections employing the inductive method and relying on the overall references and the existing facts in manuscripts of Yatim Nameh, first  explores the assumed identity of the narrator of this epic, and second state reasons for the final attribution of the time of writing Yatim Nameh to the Safavid era.