بررسی شخصیت سودابه با نظریه هیجان خواهی ماروین زاکرمن

شاهنامه حکیمفردوسی (411 - 329 ه.ق) با توجّه به برخورداری از ظرفیت‏های مناسب جهت بررسی با نظریه‏ها و دیدگاه‏های علمی معاصر، انعکاس‏دهنده خصوصیات روانی و اخلاقی انسان در هر عصری است که به طرزی ماهرانه به تصویر درآمده است. شخصیت سودابه در شاهنامه نیز به دلیل ساختار و درون‏مایۀ کنش‏گرایانه، این قابلیت را دارد که با نظریه‏های روان‏شناسانه نقد و تحلیل گردد و نتایج آن در کنترل و واکنش‏های مبتنی بر هیجان‏طلبی انسان امروزی مورد استفاده قرار گیرد. هیجان‏خواهی یکی ازنظریه‏های ماروین زاکرمن (1978)،از روان‏شناسانمعاصر است. این نظریهدربردارندۀ یکی از چند صفت بنیادی تعیین‏کنندۀ ماهیّت انسان است.در این مقاله، ویژگی‏های شخصیّتی سودابه با نظریۀ هیجان‏خواهی ماروین زاکرمن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‏دهد هر چهار مولفۀ نظریۀ هیجان‏خواهی زاکرمن در کنش و رفتارهای نامتعارف سودابه از ماجراجویی، خودمحوری و خطرپذیری در نحوۀ انتخاب هم‏سر در هاماوران گرفته تا جست‏وجوی تجربۀ حسی تازه، اجتناب از یک‏نواختی و اقدام به رفتارهای بازداری‏شده در قصر شاه ایران، نمود دارد.

checking Character of Sudabeh with Marvin Zuckerman’s Excitement Theory

The study of Sudabeh’s character according to Marvin Zuckerman’s theory of sensation seeking    *Vajihe Torkamani Barandoozi Assistant Professor, Islamic Azad University, Chalous Branch, Iran Date of reception: 97/1/2 Date of acceptance: 97/12/15 Abstract One of the unique characteristics of shahnameh is that it reflects and portrays masterfully moral and psychological characteristic of man in every period.  Considering the enormous potentials it offers for investigation employing different contemporary scientific views and theories, it is the purpose of this article to apply Zuckermna’s theory to Sudabeh’s character. Due to the structure and dynamic theme Sudabeh’s tale has, it lends itself to the psychological analysis the results of which could be served to control the reactions arising from the sensation seeking desires of man today.  Sensation seeking is a theory proposed by Marvin Zuckerman, the contemporary psychologist.  This theory consists of several fundamental characteristics which determines man’s essence.  Looking at Sudabeh’s character through the lens of this theory indicate that every four parameters Zuchkerman proposes are present in her indecent actions and behaviors.  She is adventurous, selfcentered, challenging in seeking a partner in Hamavaran; she is in pursuit of new sensational experience, avoids monotony, and indulges in reckless behavior prohibited in the court of Iran’s king.           * . torkamani.vajihe@gmail.com