مطالعۀ تطبیقی روایاتی از تدفین اقوام سکایی در شاهنامه با آثار تدفینی گورستان خرم‌آباد مشگین‌شهر

شاهنامۀ فردوسی را می­توان به عنوان یکی از منابع ارزش­مند در مورد آداب، رسوم و آیین های مختلف جوامع کهن ساکن در سرزمین­مان به شمار آورد. یکی از این آیین­ ها، مراسمی است که پیرامون مرگ شاهان و پهلوانان بزرگ در مورد آن­ها سخن به میان آمده است. بر اساس پژوهش ­های انجام گرفته، از آن­جایی که برخی از پهلوانان و شاهانی که فردوسی در مورد آن­ها سخن به میان آورده، از تیرۀ اقوام سکایی بودند، بر همین اساس، در این پژوهش با توجه به اشاراتی که در مورد مرگ این پهلوانان و شاهان صورت گرفته، به بررسی تطبیقی چگونگی تدفین این افراد با نمونه ­ای نادر و نویافته از این­گونه تدفین­ ها در ایران پرداخته شده است. تدفین­ های اقوام سکایی گورستان خرم­آباد مشگین­ شهر استان اردبیل که به تازگی مورد کاوش علمی باستان­ شناسان قرار گرفته­ است، تا حدودی بسیار با سروده­ های فردوسی در مورد تدفین پهلوانان سکایی مطابقت دارد. چگونگی برپایی آرام­گاه ­های باشکوه پهلوانان سکایی که فردوسی آن­ها را توصیف  نموده است، می­توان با یافته­های گورهای سلطنتی گورستان خرم­ آباد مشگین­ شهر متصوّر شد. در هر دو زمینه، در کنار ویژگی آرام­گاه­ ها، به وجود اسب در کنار افراد مدفون اهمیتی ویژه­ داده شده است.

Comparative study of narratives regarding Scythians’ interment rite in Shahnameh with actual burial service performed in Iran using funeral remains found in Khoram Abad cemetery in Meshkin shahr

Comparative study of narratives regarding Scythians’ interment rite in Shahnameh with actual burial service performed in Iran using funeral remains found in Khoram Abad cemetery in Meshkin shahr *Ghasem Mehravar Gigloo PhD­ Student, Persian Literature, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran **Reza Rezaloo Associate Professor, Archeology Department, Mohaghegh Ardabili University, Iran ***Yahya Ayramloo PhD Graduate, Archeology, Mohaghegh Ardabili University, Iran Date of reception: 95/11/16 Date of acceptance: 98/9/20 Abstract Shahnameh Ferdowsi is considered as one of the most invaluable sources regarding the customs, traditions, and rituals of different ancient societies living in our land.  One of these rituals one comes across in Shahnameh is a ritual surrounding the death of kings and great heroes, and since some of these figures belonged to Scythian race it is the purpose of this article to compare their manner of burial with the actual interment rite performed in Iran using rare example of burial remains uncovered by archeologists in the recent excavation as evidence.  According to the researches done it has been established that the burial ceremony carried out by Scythian people in Khoram Abad cemetery in Meshkin shahr to a large extent corresponds with Ferdowsi’s composition regarding burial rituals conducted for Scythian heroes.  Ferdowsi’s description of how glorious tombs were erected for Scythian heroes could well represent what is found in imperial coffins in Khoram Abad cemetery in Ardabil.  In both cases the existence of horse near the corpses were greatly emphasized.   * . mehravar_g@yahoo.com ** . reza_rezaloo@yahoo.com *** . yahya_ayramloo@yahoo.com