تحلیل منطق واسازانه روایت رستم و سهراب

در هر روایت، نوعی منطق واسازانه وجود دارد که از طریق تقابل اجزای ساختاری روایت یعنی رخ دادها و طرح شکل می‌گیرد. تکیه بر هر کدام از این اجزا، خوانشی متفاوت به وجود می آورد. روایت رستم و سهراب به دلیل نوع تراژیک خود، باید به فاجعه منتهی شود. این ویژگی، روی دادها را به سمت طرحی خاص جهت می‌دهد و در نتیجه این گونه برداشت می‌شود که روی دادها بر اساس نیت نویسنده و نوع تراژدی چیده شده‌اند و هیچ گریزی از فاجعه نیست. از طرفی منطق و احتمالاتی که به واسطۀ رخ دادها در متن ایجاد می‌گردد، باعث شده تا این گونه برداشت شود که خاصیت علّی و منطقی روی دادها باعث به وجود آمدن چنین فاجعه ای شده است. بر اساس همین منطق متضاد، در این مقاله کوشش شده، تناقض داستان و طرح و تبعات ساختاری و معنایی این تنش در روایت رستم و سهراب واکاوی شود. ضعف رخ دادها و برجسته شدن طرح، ضعف روابط علّی، استفاده از شتاب مثبت برای به حاشیه راندن خلل‌های معنایی، توجیه علیت حوادث با پشتوانۀ قضا و قدر، تکثیر تعلیق و واسازی طرح از جمله پیامدها و شگردهایی هستند که به واسطۀ تنش واسازانه میان داستان و طرح در این روایت شکل گرفته‌اند.

Analysis of Deconstructive logic in narrative of Rostam and Sohrab

In every narrative there exists a kind of deconstructive logic that is formed by the contrast between components of the narrative structure, namely, events and plot.  Concentrating on each of these components creates different readings.  Due to its tragic genre, the tale of Rostam and Sohrab must lead to disaster.  This feature turns events towards specific plot structure, and therefore, it is implied that the events are laid according to the intention of the author and in line with genre of tragedy; hence, the outcome of tragedy becomes inevitable.  On the other hand, logic and probabilities formed in the text because of chain of events implies that the logic behind events led the story towards a tragic end.  Based on this paradox, an attempt is made in this article to study this conflict in the tale of Rostam and Sohrab to analyze the plot and its semantic and structural consequences.  Weaknesses of the events, boldness of the plot, poor causal relations, rising action in order to compensate for the semantic fallacies, justifying causality of events by fate and determinism, rising suspense and plot deconstruction are among the consequences and techniques formed by the deconstructive tension between the narrative and the plot in the tale.