>
Fa   |   Ar   |   En
   جای‌گاه بابِل در باورهای اسطوره‌ای ایرانی و نمود آن در ادب فارسی  
   
نویسنده جبّاری نجم الدّین
منبع پژوهشنامه ادب حماسي - 1397 - دوره : 14 - شماره : 1 - صفحه:109 -125
چکیده    ایران‌شهر، نام عام سرزمین‌های ایران‌زمین است که در اساطیر ایرانی و متون پهلوی، به سرزمین روشنایی و قلمرو اهوره‌مزدا شناخته شده است؛ همین نگرش در کتاب‌های جغرافیایی دورۀ اسلامی و متون ادب فارسی تکرار شده که نتیجۀ چنین نگرشی، ایران‌شهر را هم‌چون یک مرکز برای جهان کهن می‌انگارد که تقدّس دارد و باید از دست‌‎اندازی اهریمنان مصون ماند. از سویی دیگر، بابل تمدّنی بزرگ و اثرگذار در بین‌النّهرین بود که پس از سومریان سر برآورد و بسیاری از تمدّن‌های خاورمیانه و شمال آفریقا و اروپا را بویژه در باورهای نجومی متاثّر کرد. با تسخیر بابل از سوی کورش هخامنشی و افزودنش به ایران، این سرزمین، همواره بخشی از ایران‌شهر بشمار می‌آمده که این وضعیّت در متون جغرافیایی اسلامی هم انعکاس یافته است. با توجّه به این انتساب، بابل هم باید مانند ایران سرزمینی سپند باشد، امّا در باور ایرانیان، همین بابل خاست گاه جادوان و اهریمنان و قلمروِ برای آنان انگاشته شده و پاره‌ای از مصائب ایران نیز از آن‌جا خاسته و این برخلاف همۀ انگاره‌های خوبی است که دربارۀ ایران شهر وجود دارد. در این جستار به شیوه‌ای توصیفی تحلیلی گفته شده که چون بابل در غرب جغرافیای اسطوره‌ای ایران قرار گرفته، غروب‌جای خورشید است. چنین وضعیتی، طبق باورهای مهرپرستی، برای سرزمین‌های غربی و از جمله بابل شومی به هم راه آورده است.
کلیدواژه ایران‌شهر، بابل، جغرافیای اسطوره‌ای، غرب، ادبیات فارسی
آدرس دانشگاه کردستان, ایران
پست الکترونیکی njabari@uok.ac.ir
 
   The standpoint of Babylon in Persian mythological beliefs and its manifestation in Persian Literature  
   
Authors Jabbari Najmeddin
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved