واکاوی مفهوم صلح بین جوامع سیاسی در مکتب سیاسی هرات

مکتب سیاسی هرات که به پیروی از اندیشه‌های اسلامی- عرفانی مولانا عبدالرحمان جامی و شبکه‌ای از دانشمندان دوران تیموری شکل گرفته است، بر عدل، صلح، زبان فارسی، مدارا و تساهل، آموزه‌های ایران باستان و آموزه‌های ترکی- مغولی تاکید دارد. امیرعلی شیرنوایی، وزیر دربار تیموریان و مولانا حسین واعظ کاشفی دو تن از شاگردان جامی در بارور شدن مکتب سیاسی هرات، نقش ارزنده‌ای را ایفا کرده‌اند. آموزه‌های جامی از طریق این دو، وارد جوامع سیاسی آن دوره شده و از طریق دربار در زمینه‌ی اجتماعی و فرهنگی عملاً جریان یافته است. صلح یکی از کلیدی‌ترین مفاهیمی است که با مفاهیم دیگری چون مصلحت، مصالحه، مدارا و تساهل همپوشانی داشته و در نظریه و عمل مکتب سیاسی هرات تبلور یافته است، طوری‌که عصر تیموریان یکی از ادوار صلح‌آمیز تاریخ منطقه به‌شمار می‌رود. این مقاله با چارچوب مفهومی مکتب سازه انگاری و روش‌شناسی هرمنوتیک کوئنتین اسکینر در صدد پاسخ به پرسش جایگاه صلح بین جوامع در اندیشه‌ی سیاسی مکتب هرات است. به نظر می‌رسد که حضور مولانا جامی رهبر فرقه‌ی نقشبندیه که به صلح مدارا مشهور است؛ به‌عنوان مشاور بزرگ فرهنگی دربار، یکی از دلایل اصلی فضای صلح‌آمیز دوره‌ی تیموریان است. جامی با ایجاد شبکه‌ای از اندیشمندان عرفانی‌مشرب، در درون و بیرون از حاکمیت تیموری، صلح را به عنوان وضعیت اصلی آن دوره مطرح کرده بود.

survey the concept of peace among political communities in the herat political school

the political school of herat, which was formed by the islamic-mystical thoughts of maulana abdul rahman jami and a network of timurid era scientists, is based on justice, peace, persian language, tolerance and tolerance, the teachings of ancient iran and turkish teachings. - mongolian emphasizes. amir ali shirnavai, minister of the timurian court, and maulana hossein waez kashifi, two of jami’s students, have played a valuable role in the development of herat’s political school. through these two, jami’s teachings have entered the political societies of that period and have practically flowed through the court in the social and cultural context. peace is one of the most key concepts that has overlapped with other concepts such as expediency, reconciliation, tolerance and tolerance and has crystallized in the theory and practice of the political school of herat, so that the timurid era is one of the most peaceful periods in the history of the region. goes this article, with the conceptual framework of quentin skinner’s constructivist school and hermeneutic methodology, aims to answer the question of the place of peace between communities in the political thought of the herat school. it seems that the presence of maulana jami, the leader of the naqshbandi sect, who is known for his peace and tolerance; as a great cultural consultant of the court, he is one of the main reasons for the peaceful atmosphere of the timurid period. by creating a network of mystic thinkers inside and outside the timurid rule, jami had proposed peace as the main state of that period.