تبیین ژئوپولیتیک موضع‌گیری سوریه در جنگ عراق با ایران

جنگ ایران و عراق که در یکی از حساس‌ترین دوره های تاریخی؛ یعنی دوره جنگ سرد، رخ داد واکنش‌های مختلفی از طرف بازیگران سیاسی به خصوص همسایگان این دو کشور و کشورهای عربی را در پی داشت. با توجه به اهمیت و شرایط ژئوپولیتیکی سوریه برای طرفین جنگ عراق بر علیه ایران، موضع‌گیری آن در این جنگ به عنوان مساله پژوهشی این تحقیق مورد تبیین ژئوپولیتیکی قرار گرفته است. برای انجام این تحقیق، داده‌ها به روش کتابخانه‌ای جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس روش توصیفی- تحلیلی بر پایه ابزار تحلیل اقتباس شده از ژئوپولیتیک انجام گرفته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که کشور سوریه با آنکه از زمان انقلاب اسلامی ایران همیشه از آن حمایت ضمنی داشته است، اما شرایط ژئوپولیتیکی مختلف و به خصوص شرایط میدانی جنگ منجر به بروز سه نوع رفتار متفاوت در طول جنگ شده است. موضع-گیری متفاوت هر دوره باعث شده است تا فرصت‌ها و چالش‌های ژئوپولیتیکی خاصی برای طرفین جنگ و خود سوریه فراهم شود و بدین ترتیب با ایجاد پیامدهای ژئوپولیتیکی متفاوت توازن ژئوپولیتیکی این جنگ نیز تحت تاثیر قرار گیرد. سوریه نه تنها صرفا بر اساس اشتراکات ایدئولوژیک خود در دوره ایدئولوژیک جنگ سرد موضع‌گیری نکرد، بلکه از فرصت‌های ژئواکونومیکی این جنگ نیز به خوبی بهره‌مند شد. از طرف دیگر، حمایت‌های عمیق سوریه از ایران در مقطع دوم جنگ باعث شکل‌گیری محور مقاومت با محوریت جمهوری اسلامی ایران گردید که امروزه از مهمترین ارکان حفظ قدرت بشار اسد در سوریه به شمار می آید.

geopolitical explanation of the syria’s position on the iraq- iran war

the iran-iraq war, which tooke place at one of the most critical moments in history, during the cold war, provoked various reactions from political actors, especially the neighbors of the two countries and the arab countries. given the importance and geopolitical conditions of syria for the warring parties, its position in this war has been geopolitically explained as the research issue of this study. for this research, data were collected using the library method. data analysis is descriptive-analytical methods based on analysis tools adapted from geopolitical science. the findings of the study indicate that syria, although it has always had tacit support for iran since the islamic revolution, but different geopolitical conditions, especially the field conditions of the war have led to three different types of behavior during the war. the different stances of each period have provided special geopolitical opportunities and challenges for the warring parties and syria itself, thus affecting the geopolitical balance of the war by creating different geopolitical consequences. syria not only did not take a stand solely on the basis of its ideological commonalities during the ideological period of cold war, but it also took full advantage of the geo-economic opportunities of the war. on the other hand, syria’s deep support for iran in the second phase of the war led to the formation of the axis of resistance centered on the islamic republic of iran, which is one of the most important pillars of maintaining bashar al-assad’s power in syria today.