راهبرد دفاع آفندی در حضور برون‌مرزی ایران در عمان و سوریه

حضور ایران در عمان و سوریه طی نیم قرن گذشته از نشانگان افزایش قدرت و نفوذ منطقه‌ای سیاست خارجی ایران تلقی شده است. این مقاله با بهره‌گیری از داده‌های مستند، منابع دست اول و روش اسنادی و تحلیل پسارویدادی مبتنی بر روش مقایسه‌ای در پی پاسخ به این پرسش است که چرا ایران طی نیم قرن اخیر در بحران‌های دو کشور عربی عمان و سوریه حضور یافت و این حضور نظامی چه دستاوردی برای منافع ملی ایران داشته است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد با وجود تفاوت‌های ماهوی نظام بین‌الملل و رژیم سیاسی حاکم بر کشور طی نیم قرن گذشته، حضور نظامی ایران در قلمرو پادشاهی عمان و جمهوری عربی سوریه در پرتو استلزامات حاصل از محاصره ژئوپولیتکی و لزوم خنثی‌سازی تهدیدات محیط پیرامونی در مرزهای خارج از کشور بوده است. این مقاله همچنین با استفاده از آموزه‌های نظریه رئالیسم و بهره‌گیری از مفهوم دفاع آفندی نشان می‌دهد دستاورد این حضور برون مرزی ایران در مورد بحران عمان جلوگیری از به خطر افتادن امنیت انرژی کشور و ممانعت از تهدید گسترش خطر کمونیسم در منطقه خلیج فارس و در مورد بحران سوریه پاسداری از تمامیت ارضی و خنثی‌سازی قابل توجه تهدید ژئوپولیتیکی رادیکالیسم سلفی در منطقه غرب آسیا بوده است.

forward defense strategy in iran’s overseas presence in oman and syria

iran’s military presence in oman and syria over the past half-century has been seen as a sign of growing regional power and influence in iran’s foreign policy. this article seeks to answer the question of why iran was involved in the crises of the two arab countries of oman and syria during the last half century, and what has this military presence achieved for iran’s national interests? to find this answer, documentary data, reliable sources and documentary methods, post-event analysis and comparative methods have been used. findings show that despite the essential differences between the international system and the ruling political regime in iran in the last half century, iran’s military presence in the territory of the kingdom of oman and the syrian arab republic was to free iran from geopolitical siege. using the teachings of the theory of realism and the concept of offensive defense, the article shows that the achievement of iran’s overseas presence in the oman crisis was to prevent endangering energy security and the threat of the spread of communism in the persian gulf region. iran’s military presence in the syrian crisis also significantly neutralized the geopolitical threat of salafi radicalism in the west asian region, in addition to preserving iran’s territorial integrity.