بهبود مناسبات تهران-ریاض و پویش صلح هرمز

هدف پژوهش حاضر کشف بنیادی‏ ترین گام برای پیاده‏ سازی ابتکارهای مبتنی بر انگاره امنیت درون‏زا در خلیج فارس ازجمله «پویش صلح هرمز» است. از این رو پرسش اصلی مقاله این است که «زیربنایی ‏ترین گام برای پیاده ‏سازی پویش صلح هرمز کدام است؟» از آنجاکه لازمه پیاده‏ سازی پویش صلح هرمز، تضعیف الگوی بی‏ اعتمادی دیرینه درهم ‏تنیده ‏شده با عداوت معاصر میان ایران و شورای همکاری خلیج فارس به ‏شمار می ‏آید، فرضیه مقاله این بوده است که «بهبود مناسبات دوجانبه تهران-ریاض، زیربنایی‏ترین گام برای پیاده‏ سازی پویش صلح هرمز به ‏شمار می‏ آید.» این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی (کیفی) بوده و در فرایند تحلیل یافته‏ ها از روش ‏شناسی استنتاجی استفاده شده است. چارچوب مفهومی حاکم بر مقاله نیز با اعمال نظریه موازنه تهدید بر نظریه مجموعه امنیتی منطقه ‏ای شکل گرفته است. یافته ‏های مقاله در تکمیل فرضیه مقاله به این واقعیت اشاره دارند که اولا وجود حداقل درجاتی از همگرایی امنیتی میان تهران و ریاض برای پیاده‏ سازی هرگونه الگوی امنیتی مبتنی بر انگاره امنیت درون‏زا در خلیج فارس ضروری است و ثانیا چون عربستان انگیزه‏ای برای پیاده ‏سازی ابتکارهای مبتنی بر امنیت‏ درون‏زا در منطقه ندارد، تهران می‏ تواند با ایجاد تفاهم با ریاض بر سر برخی مناطق نفوذ در خاورمیانه به کمینه شرایط لازم برای همگرایی امنیتی با عربستان سعودی دست یابد.

improving tehran-riyadh relations and the hormoz peace endeavor (hope)

this paper is aimed at exploring the most fundamental step for the implementation of initiatives based on the idea of endogenous security in the persian gulf, including the hormoz peace endeavor (hope). therefore, the main question is: “what is the most important fundamental step in implementing the hope?”. since the implementation of the hope requires weakening of the durable patterns of amity and enmity intertwined with enmity between iran and the gcc, the hypothesis says: “improving tehran-riyadh bilateral relations is the most fundamental step in implementing the hope”. this research is descriptive-analytical and an inferential methodology is utilized to analyze the findings. the conceptual framework has also been formed through applying the balance of threat (bot) theory to the regional security complex theory. while completing the hypothesis, the findings show that, first, the existence of at least some degree of security convergence between tehran and riyadh is necessary to implement any security model based on the idea of endogenous security in the persian gulf. and second, since saudi arabia has no incentive to implement endogenous security initiatives in the region, tehran can achieve the minimum necessary requisites for security convergence with this country, through establishing an agreement with riyadh on some areas of influence in the middle east.