رویکرد متقابل ایران و گروه ویژۀ اقدام مالی از منظر اسناد بین‌المللی

گروه ویژه اقدام مالی (fatf) که ابتدا توسط تعداد انگشت شماری از قدرت های اقتصادی جهان به عنوان یک گروه ضربت، صرفاً جهت مبارزه با پولشویی و با تعیین دوره فعالیت محدود تشکیل گردید؛ طی دو دهه گذشته توانسته است با گسترش دامنه شمول و تمدید دوره ماموریت خود و پوشش دادن گروه های منطقه ای متعدد با اهداف مشابه، نقش محوری در مبارزه با پولشویی، تامین مالی تروریسم تامین مالی تسلیحات کشتار جمعی و سایر جرائم مالی بین المللی بر عهده بگیرد. این گروه با تعیین استاندارد برای شیوه های مبارزه با جرائم مذکور و نظارت بر حسن اجرای این معیارها توسط کشورهای عضو و غیر عضو چنان جایگاهی در سالم سازی و انسجام بخشیدن به عملیات مالی بین المللی و شفاف سازی فعالیت دولت ها داشته است که امروزه موفقیت یک کشور در عرصه فعالیت های اقتصادی و مالی بین المللی تا حد زیادی متاثر از میزان تعامل آن کشور با fatf است. مقاله حاضر با بهره گیری از منابع گوناگون ضمن برشمردن مشکلات موجود در روابط جمهوری اسلامی ایران با گروه fatf تلاش نموده است تا نشان دهد که از یک سو بعضاً در خصوص موانع و خطرات موجود در تعامل ایران با گروه ویژه اقدام مالی - از جمله مشکلات مربوط به واحد اطلاعات مالی (fiu) یا عدم اعتماد به مراحل بعدی برنامه اجرایی گروه fatf و همچنین نحوه تصمیم گیری اعضای گروه بر اساس اجماع اغراق و بزرگ نمایی صورت گرفته است و از سوی دیگر برخی از موانع و مشکلات پیچیده تر مطروحه نظیر پیامدهای ناشی از پیوستن به کنوانسیون های پالرمو و مبارزه با تامین مالی تروریسم با راه حل های مبتنی بر حقوق بین الملل و فقه اسلامی قابل حل می باشند.

Reciprocal Approach of Iran and The Financial Action Task Force from the Perspective of International Documents

The relationship and interaction between Islamic Republic of Iran and Financial Action Task Force has had its ups and downs over more than a decade. Although it seems that the relationship between Iran and FATF is in its most complicated phase today, there are still hopes that some mutually-beneficial solutions can be reached for settlement of the disagreements based on international law. The present paper has tried to use different sources in order to demonstrate that on the one hand, there has been overstatements and exaggeration about risks involved in Iran’s compliance with FATF recommendations and Action Plan– such as risks in FIU information leakage, uncertainty about the next steps in the group’s  Action Plans or pessimism about FATF decision making method (consensus);  and on the other hand, solutions are available for more complicated  issues - such as Iran’s entering into Palermo and  CFT conventions -  based on international law and Islamic jurisprudence.