جریان بین‌المللی سرمایه‌ انسانی و توسعه‌ اقتصادی در ایران و ترکیه

سرمایه انسانی و به‌تبع آن جریان بین‌المللی سرمایه انسانی از مهم‌ترین شاخص‌های موثر بر توسعه اقتصادی کشورها هستند. این مسئله باعث شده تا هم کشورهای درحال‌توسعه و هم کشورهای توسعه‌یافته، تمرکز بسیاری بر جذب آن‌ها به‌عنوان تولیدکنندگان ارزش اقتصادی داشته باشند. مسئله مهمی که از دغدغه‌های علمی در سطح جهانی می‌باشد، اثرات خروج سرمایه‌های انسانی بر توسعه اقتصادی در کشورهای مبدا (درحال‌توسعه) و کشورهای مقصد (توسعه‌یافته) است. در این پژوهش تلاش داریم با استفاده از روش مقایسه‌ای به بررسی و مقایسه ایران و ترکیه به‌عنوان مواردی از کشورهایی که با خروج سرمایه‌های انسانی مواجه بوده‌اند، به این سوال پاسخ دهیم که خروج سرمایه‌های انسانی چه تاثیری بر توسعه اقتصادی آن‌ها گذاشته است؟ در این زمینه دو رویکرد عمده وجود دارد. رویکرد نخست بر اثرات منفی جریان بین‌المللی سرمایه انسانی و رویکرد دوم نیز بر اثرات مثبت جریان بین‌المللی سرمایه انسانی بر توسعه اقتصادی کشورهای مبدا تاکید دارد. درنهایت این نتیجه حاصل شد که گرچه در مواردی معدود ازجمله درآمدهای رمیتنسی، سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری، خروج سرمایه‌های انسانی می‌تواند توسعه اقتصادی را بهبود بخشد، اما به‌خصوص خروج سرمایه‌های انسانی باکیفیت، عموماً آثار زیانباری بر توسعه اقتصادی کشورهای مبدا می‌گذارد.

International Flow of Human Capital and Economic Development in Iran & Turkey

AbstractHuman capital and the international flow of human capital are among the most important factors influencing economic development. This has led both developing and developed countries to focus on attracting human capital as producers of economic value. An important issue of global concern is the effects of human capital outflows on economic development in the countries of origin and the countries of destination. In this research, we used the comparative method to compare Iran and Turkey as the countries dealing with the outflow of human capital, to answer the question of how the outflow of human capital has affected their economic development. In general, there are two main approaches in this regard. The first approach focuses on the negative effects of international flow of human capital and the second approach emphasizes the positive effects of international flow of human capital on the economic development of the countries of origin. Finally, it was concluded that, especially the withdrawal of high skilled human capital would generally have a negative effect on the economic development of the countries of origin.