مدل روابط ویژگی‌های شخصیت و خودناتوان‌سازی تحصیلی: نقش واسطه‌ای اهداف پیشرفت

مقدمه: شناسایی عوامل تاثیرگذار بر خودناتوان سازی تحصیلی به عنوان آسیبی روان شناختی و یک استراتژی جهت توجیه شکست تحصیلی احتمالی در آینده، دارای پیامدهای تحصیلی نامطلوبی است. لذا پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل پیش بینی خودناتوان سازی تحصیلی بر اساس ویژگی های شخصیت و اهداف پیشرفت انجام شد. روش ها: این پژوهش توصیفی همبستگی در سال 1393 انجام گرفت. نمونه آماری پژوهش شامل 258 نفر از دانشجویان دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شیراز بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه ای خودگزارشی شامل خرده مقیاس های اهداف پیشرفت، ویژگی های شخصیت و خودناتوان سازی تحصیلی پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر بوسیله نرم افزار lisrel استفاده گردید. نتایج: نتایج نشان داد که اثرات غیر مستقیم برون گرایی، وظیفه مداری، توافق پذیری و گشودگی تجربه بر خود ناتوان سازی تحصیلی به ترتیب برابر با 08/0، 11/0 و 07/0 و معنادار هستند (01/0> p). اثر غیر مستقیم توافق پذیری بر خودناتوان سازی نیز برابر با 03/0 و معنادار است (05/0> p). همچنین اثر غیر مستقیم ویژگی روان نژندی بر خودناتوان سازی تحصیلی بر خلاف سایر ویژگی های شخصیت مثبت و برابر با 10/0 و معنادار است(01/0> p). بر اساس نتایج rmsea برابر با 06/0، cfi برابر با 98/0، gfi برابر با 99/0، agfi برابر با 94/0 و نسبت x/df2 برابر با 68/2 است که همه بیانگر برازش خوب مدل هستند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج با اجرای سنجه های شخصیت در محیط های تحصیلی و شناخت عمیق تر رگه های درونی شخصیت فراگیران، می توان آنها را از قرار گرفتن در معرض آسیب های روان شناختی مانند خود ناتوان سازی تحصیلی دور نگه داشت.

A Model of Relationships between Personality Traits and Academic Self-Handicapping: The Mediating Role of Achievement Goals

Introduction: Identifying factors affecting academic selfhandicapping as a psychological harm and a strategy to justify probable academic failure in the future has undesirable educational consequences. Thus, the purpose of this study was to provide a model to predict academic selfhandicapping on the basis of personality traits and achievement goals. Methods: This descriptivecorrelational study was performed on 258 students of nursing school in Shiraz University of Medical Sciences in 2014. Participants were selected through stratified sampling. The subjects answered to a selfreport questionnaire measuring achievement goals, personality traits, and academic selfhandicapping. Data were analyzed using path analysis in LISREL software. Results: Findings showed that indirect effects of extroversion, taskorientation, agreeableness and openness to experience on academic selfhandicapping were all significant at 0.08, 0.11, and 0.07 respectively (p<0.01). Also, the indirect effect of agreeableness on academic selfhandicapping was 0.03 and significant (p<0.05). The indirect effect of neurosis on academic selfhandicapping, unlike other personality traits, was positive (0.10) and significant (p<0.01). Based on findings, RMSEA equaled 0.06, CFI equaled 0.98, GFI equaled 0.99, AGFA equaled 0.94, and x2/df ratio equaled 2.68 which all indicate a goodfitting model. Conclusion: The results showed that implementation of personality measures in educational settings and deeper understanding of the inner characteristics of learners might keep them away from exposure to psychological harms such as academic selfhandicapping.