جدول تحلیل محتوای کتاب اخلاق پزشکی بر اساس نظریه سیستم ارزشی آلپورت

مقدمه: ارزیابی مداوم منابع درسی دانشگاهی و بازنگری در روش های ارائه آن ها برای کارآمدتر کردن این منابع در پاسخ گویی به نیازهای نسل نو و انتقال ارزش ها به آنان ضروری است. لذا در راستای ضرورت ارزشیابی کتاب های درسی، این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه کتاب اخلاق پزشکی (پزشک و ملاحظات اخلاقی) به مولفه های ارزشی آلپورت انجام شده است. روش ها: روش مطالعه، تحلیل محتوا و با رویکرد کمی و از نوع مقوله ای بوده است. جامعه پژوهش در این مطالعه، کتاب اخلاق پزشکی (پزشک و ملاحظات اخلاقی) است که در سال 1383 توسط معاونت آموزشی و امور دانشگاهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین و به چاپ رسیده است. در این پژوهش نظریه »سیستم ارزشی آلپورت « مبنای تحلیل قرار گرفته است. در این بررسی واحد تحلیل محتوا جملات است که در متن کتاب به طور مستقیم یا غیرمستقیم (مفهوم آن ها) درباره هر یک از مولفه های ارزشی آلپورت به آن اشاره شده است. به منظور تعیین پایایی، فرمول اسکات مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی پایایی ده درصد از کل محتوای کتاب به همراه تعاریف مربوط به مولفه های ارزش ها و نشانگرهای مربوط به هر مولفه در اختیار داور دوم جهت کدگذاری مجدد قرار گرفت که میزان توافق به عنوان شاخصه ای از پایایی برابر با 90/0 مشاهده شد. نتایج: میانگین سنخ ارزشی نسبت به کل جملات از 879 جمله که در آن به ارزش پرداخته شده 1 ±5/146 و انحراف معیار 766/2 است. یافته ها نشان داد به ترتیب بیش ترین درصد، ارزش های اجتماعی 83/30 درصد (271 جمله)، مذهبی 43/23 درصد (206 جمله)، سیاسی 09/23 درصد (203 جمله)، نظری 35/10 درصد (91 جمله)، اقتصادی 55/9 درصد (84 جمله) و زیباشناختی با فراوانی 73/2 درصد (24 جمله) است. نتیجه گیری: ارزش های اجتماعی در این کتاب بیش تر مطرح شده و ارزش های زیباشناختی کم تر مد نظر قرار گرفته است. لذا پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت موضوع، محتوای کتاب مورد نظر، بازبینی شود و حیطه های نظری، اقتصادی و زیباشناختی بیش تر مورد توجه قرار گیرند و با رعایت اصول سازمان دهی محتوا، اصل توازن رعایت شود.

Content Analysis Table of Medical Ethics Book Based on Allport’s Theory of Value System

Introduction: Regular assessment of academic textbooks and revision of teaching methods are critical for making such textbooks more efficient in meeting the needs of the new generation and conveying values to them. Therefore, in line with the necessity of textbook evaluation, this research examined the extent to which the Medical Ethics book named ldquo;physicians and ethical considerations rdquo; observed Allport rsquo;s value components. Methods: The research was carried out by means of content analysis with a quantitative approach and was categorical in type. The Medical Ethics Book (physician and ethical considerations) published in 2004 by deputy of education and university affairs, Ministry of Health and Medical Education was subject to analysis. Analyses were based on Allport rsquo;s value system. Units of content analysis were sentences which directly or indirectly (their concepts) referred to one of Allport rsquo;s value components. Scott rsquo;s formula was used to determine the reliability. In order to check the reliability, ten percent of the total content of the book along with definitions associated with value components and related indicators were recoded by a second rater and the agreement was found at 0.90 as the reliability index. Results: The mean of value orientation in a total of 879 sentences referring to values was 146.5 ±1 with the standard deviation of 2.766. Findings showed, were ranked as social values (30.83% with 271 sentences), religious values (23.43% with 206 sentences), political values (23.09% with 203 sentences), theoretical values (10.35% with 91 sentences), economic values (9.55% with 84 sentences) and aesthetic values (2.73% with 24 sentences). Conclusion: Social values were highly expressed in the book and aesthetic values were dealt with to a lesser degree. Therefore, considering the importance of the matter, it is suggested that the content of this book be revised and take theoretical, economic and aesthetic aspects into account in order to bring balance to even content distribution.