نقد مقاله:راه‌کارهای ارتقای طرح منتورشیپ: مطالعه کیفی

مقاله‌ای با عنوان: راه‌کارهای ارتقای طرح منتور شیپ: مطالعه کیفی در مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی در خرداد 1394: (22)15; 159-146 به چاپ رسیده است(1). این مطالعه، به صورت کیفی و به روش تحلیل محتوا انجام شده است. روش‌شناسی (methodology) قلب پژوهش است و توجه ویـژه به طراحی آن تضمین‌کننده درستی داده‌های جمع‌آوری شـده و الگوی تحلیل آنها است(2). از آنجایی که رسالت مجـلات علمـی پژوهشی علاوه بر نشر نتایج پـژوهش‌هـا، ارایـه الگوهـای صـحیح روش‌شناسی جهت استفاده سایر محققان نیز می‌باشد(3). خواندن نقدهای منتشر شده سبب افـزایش درک و فهم و ارتقای توانایی مخاطبان در نقد می‌شود و زمینه ساز بهبود کیفیت مقالات منتشر شده در مجلات است(4و5)، در حقیقت مجله آموزش در علوم پزشکی فرصتی را برای محققین جهت فراگیری نوشتن مقاله و رعایت اصول نگارش علمی فراهم ساخته است، نقدهای منتشر شده حاوی نکات بسیار مفید در زمینه نوشتن مقاله می‌باشند، این نقدها بسیار جنبه کاربردی داشته و می‌تواند تاثیر بسیار خوبی بر روند گزارش مقالات داشته باشد(6).از آنجایی که مقاله مذکور بسیار مفید و کاربردی در بحث آموزش پزشکی است، ذکر چند نکته جهت اطمینان و کاربرد نتایج این مطالعه در سایر دانشگاه‌ها می‌تواند، قابل بحث باشد.1- بر اساس نظریه شی و شانون می‌توان رهیافت‌های موجود در زمینه تحلیـل محتـوا را بـه سه دسته تقسیم کرد که عبارتند:1- تحلیـل محتـوای عرفـی و قـراردادی2- تحلیل محتوی جهت دار3- تحلیل محتوای تلخیصی یا تجمعی(7)؛ که در این مطالعه، نوع رویکرد تحلیل محتوای مشخص نیست، در حالی که ذکر این مورد جز ضروری در مطالعات کیفی است.2- یافته باید دارای قابلیت اطمینان باشند. در تحقیقـات کیفـی استفاده از مفاهیمی مانند قابلیت اعتبار، قابلیت اعتماد و قابلیت انتقـال در توصـیف جنبه‌های گوناگون قابلیت اطمینان کاربرد داشته است(7)، که در این مطالعه به آن اشاره نکرده است، از این رو قابلیت اطمینان و اعتماد به نتایج در این مطالعه مشخص نیست.3- با توجه به این که مکان مطالعه، بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان است در متن کسب اجازه از مسوولین یک بیمارستان قید شده است و همچنین نوشته شده است تمامی مصاحبه‌ها در اتاق بالین، واقع در بیمارستان شهدای عشایر انجام شد. به نظر می‌رسد که نام سایر بیمارستان‌های آموزشی لرستان از قلم افتاده است و در حقیقت در ذکر جزییات روش کار تناقض دیده می‌شود، این در حالی است که محقق وظیفه دارد، روش کار را به درستی شرح دهد(8).4- آیتم معیار ورود و خروج شرکت‌کنندگان توضیح داده نشده است. 5- در مورد سوال‌های پژوهش، بهتر بود، از تجارب شرکت‌کنندگان پرسیده می‌شد. برای مثالمی توانید تجارب خودتان را از نقاط قوت و ضعف این طرح بیان نمایید.6- برای درک بهتر مطالب توسط مخاطبان از جداول برای ارایه اطلاعات دموگرافیک شرکت‌کنندگان (سرپرستاران چند سال سابقه کار و از کدام بیمارستان) و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها (درون‌مایه و کدهای خلاصه شده و واحدهای معنی) استفاده می‌شد. 7- با توجه به این که رعایت نکات اخلاقی در تمامی مراحل پژوهش از همان ابتدای شروع تحقیق تا تدوین گزارش نهایی از اهمیت به سزایی برخوردار است(9). می‌توانست جهت کسب رضایت آگاهانه در فرایند پژوهش به عدم استفاده دیگر از این صداها و ارایه خلاصه نتایج پژوهش به مراکز و واحدهای مورد پژوهش و مسوولین محترم تاکید می‌شد.8- حدودا یک سوم منابع(18 منبع) مربوط به سال‌های کم‌ترا ز 2005 و بعضاً خیلی پایین‌تر است و با توجه به این که جز مباحث پایه‌ای نیستند، ممکن است محتوی آن در گذر زمان تغییر کرده باشد.9- در محدودیت‌های مطالعه، گفته شده است در سطح یک دانشگاه مطالعه صورت گرفته است، در حالی که در روش کار یک بیمارستان از بیمارستان‌های این شهر آورده شده است، از این رو این قسمت برای خواننده که در مورد، نتایج و تعمیم آن می‌خواهد تصمیم‌گیری کند، دارای اشکال است.با توجه به اهمیت مقالات در تصمیم‌گیری‌های بهداشتی(10)، نگارش مقاله توسط نگارنده طبق اصول علمی و بر پایه دانش مقاله‌نویسی و دقت بیش‌تر داوران مقالات در هنگام بررسی و تایید مقاله، ضروری به نظر می‌رسد و رعایت چنین نکاتی هرچند کوچک، باعث بهبود کیفیت مقالات و افزایش اطمینان به نتایج مطالعه می‌شود.