موانع رشد تفکر انتقادی در کتابخانه‌های دانشگاهی ازدیدگاه دانشجویان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و خلیج‌ فارس بوشهر

مقدمه: آموزش تفکر انتقادی وظیفه مهم نهادهای آموزشی است. از این‌رو کتابخانه‌های دانشگاهی به‌ عنوان جز جدایی‌ناپذیر نهادهای آموزشی بایستی با ایجاد و تقویت تفکر انتقادی، به کاربران خود کمک کنند تا بتوانند بیش‌ترین استفاده را از امکانات و منابع اطلاعاتی ببرند. از این‌رو هدف پژوهش حاضر بررسی موانع و بازدارنده‌های قابل ملاحظه در راه ایجاد محیط مناسب رشد تفکر انتقادی در کتابخانه‌های دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه‌های علوم ‌پزشکی و خلیج‌ فارس بوشهر است.روش‌ها: در این پژوهش توصیفی پیمایشی، موانع رشد تفکر انتقادی در کتابخانه‌های دانشگاهی از دیدگاه نمونه 793 نفری دانشجویان در حال تحصیل سال‌های 92-1391 در کلیه گروه‌های آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی و خلیج‌ فارس بوشهر که به شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبی انتخاب شده بودند، بررسی شد. داده‌ها به‌وسیله پرسشنامه محقق‌ساخته روا و پایا که با طیف لیکرت 5 گزینه‌ای طبقه‌بندی شده بود، گردآوری شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات کارشناسی و پایایی آن به‌ وسیله روش برآورد ضریب آلفای کرونباخ (84/0) تایید گردید. تحلیل آماری داده‌ها نیز با استفاده از آمار توصیفی، آزمون‌های تی تک نمونه‌ای، من‌ویتنی و کروسکال والیس انجام گرفت.نتایج: نمره میانگین در حیطه‌های موانع زبانی (میانگین وزنی 59/3)، ذاتی کاربران (میانگین وزنی 49/3)، جامعه‌شناختی و روان‌شناختی کاربران (میانگین وزنی 38/3) و منطقی (میانگین وزنی 34/3) از نقطه برش 3 بالاتر بود و در سطح معنا‌داری (0001/0=p) قرار گرفت، واین موانع از نظر دانشجویان به‌ عنوان موانع مهم‌ رشد تفکر انتقادی شناخته شد.نتیجه‌گیری: کتابخانه‌ها و کتابداران دانشگاهی می‌توانند با ایجاد جو پرسش‌گری و بستر مناسب برای تبادل نظر به بهبود ارتباطات زبانی کاربران خود کمک کنند. برپایی کارگاه‌هایی برای ارتقای مهارت‌های اطلاع‌یابی، استراتژی‌های جستجو، ارزیابی ارزش و اعتبار محتوای اطلاعات و همچنین برگزاری تورهای آموزش استفاده از تجهیزات کتابخانه‌ای می‌تواند موانع عمده رشد تفکر انتقادی یعنی عدم توانایی در تعیین نیازهای اطلاعاتی و مراحل مختلف شناسایی تا استفاده موثر از اطلاعات توسط دانشجویان را برطرف نماید.