مروری نقادانه برمقالات تحقیقاتی کیفی در مرحله داوری مجلات: یک مطالعه کیفی توصیفی اکتشافی

مقدمه: محققان ایرانی به شکل روزافزونی به انجام تحقیقات کیفی و انتشار مقالات منتج از آن در حوزه سلامت، علاقه پیدا کرده‌اند. با این وجود مطالعه‌ای نقادانه بر مقالات کیفی در مرحله داوری مجلات ایرانی یافت نشد. هدف این پژوهش مروری نقادانه بر مقالات کیفی در مرحله داوری مجلات بود.روش‌ها: این مطالعه کیفی از نوع توصیفی اکتشافی در یک دوره زمانی بین سال‌های 1387 تا 1392 انجام شده است. بیش از 110مقاله که از سوی چند مجله ایرانی برای داوری به نویسنده این مقاله ارسال شده بود، مورد تحلیل کیفی قرار گرفت. موضوعات این مقالات عمدتا در ارتباط با پرستاری، مامایی و آموزش در علوم پزشکی بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از دو مرحله کدگذاری باز (open coding) و محوری (axial coding) اشتروس و کوربین (strauss and corbin) انجام شد.نتایج: مشکلات شایع موجود در مقالات مورد بررسی، عدم بیان خلا (چالش) در مطالعات قبلی، عدم بیان تجارب قبلی یا علایق پژ‍‍وهشگر و فقدان یک پیام جدید یا جذاب بود که تحقیق در واقع برای انتقال آن پیام انجام شده است. از مشکلات دیگر می‌توان به انتخاب روش‌شناسی نامناسب، عدم ذکر جزییات کافی از روش‌های مورد استفاده و بالاخره عدم اشباع کافی طبقات اصلی اشاره کرد.نتیجه‌گیری: مشکلات طبقه‌بندی شده در مقالات مورد بررسی کاملاً با یکدیگر مرتبط است به نحوی که یک مشکل منجر به توسعه مشکل دیگر شده است. علاوه برمسایل مربوط به نگارش مقاله، بسیاری از مشکلات به مرحله اجرای عملیات تحقیق مربوط می‌شد. یافته‌های این مطالعه می‌تواند به عنوان راهنمای محققان جهت انجام و گزارش بهتر نتایج طرح‌های تحقیقاتی کیفی مورد استفاده قرار گیرد.