بازخورد در آموزش بالینی: بسط مفهوم، موانع و راه‌کارها

مقدمه: بازخورد همانند آینه‌ای است که فرد عملکرد خود را در آن مشاهده می‌نماید و یک جز مهم در آموزش پزشکی محسوب می‌گردد، لیکن یکی از نقاط مغفول مانده و نیازمند توجه در آموزش پزشکی محسوب می‌گردد. آشنایی با راه‌کارها و روش‌های بهبود بازخورد در بالین برای اساتید پزشکی یک ضرورت است. هدف این مقاله بررسی و بسط مفهوم بازخورد، بررسی عوامل موثر بر آن، مدل‌ها و راه‌کارهای منتشر شده در متون علمی و پژوهشی در این زمینه است.روش‌ها: در این مطالعه با استفاده از کلمات کلیدی بازخورد به همراه آموزش، بالینی و پزشکی، کلیه مقالاتی که در زمینه بازخورد در آموزش بود، مورد جستجو قرار گرفت. برای جستجوی مقالات از طریق پایگاه‌های مقالات magiran, sid , irandoc، eric و موتور جستجوی گوگل اسکالر(google scholar) اقدام گردید. سپس تنها مقالاتی که به صورت تمام متن از این پایگاه‌ها قابل دستیابی بود مورد استفاده قرار گرفت. مقالات فارسی زبان از سال 1380 به بعد و در مقالات لاتین سال 2000 مبنا قرار داده شد. بعد از جستجوی پایگاه‌ها در مجموع 83 مقاله به دست آمد. تمام مقالات مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 33 مقاله به دلیل عدم ارتباط با موضوع کنار گذاشته شد و در نهایت 50 مقاله مناسب تشخیص داده شد و مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: در مقالات تعاریف متعددی از بازخورد وجود دارد، یکی از علل عدم توافق اساتید و فراگیران بر مفهوم بازخورد، وجود برداشت‌های متفاوت از این مفهوم است. عوامل بسیاری بر بازخورد و تاثیر آن بر عملکرد فراگیر وجود دارد. مهم‌ترین عامل در این زمینه خود فراگیران هستند. چون فراگیران در دریافت بازخورد فعالانه عمل می‌کنند. در زمینه بهبود شیوه‌های ارایه بازخورد، مدل‌های متعددی معرفی شده‌است. نقطه مشترک تمامی آنها استفاده از مدل ساندویچ بازخورد و خود ارزیابی فراگیر از عملکرد خود است. همچنین اخیراً به استفاده از کارت بازخورد در جهت عینی نمودن بازخوردهای ارایه شده توجه زیادی شده‌است. از فراگیران هم در زمان بازخورد انتظاراتی وجود دارد که باید از ان آگاه باشند.نتیجه‌گیری: بازخورد از اهمیت بالایی در آموزش و کمک به یادگیری برخوردار است. شناخت عوامل موثر بر بازخورد برای اساتید پزشکی ضروری است. اگرچه در متون راه‌کارها، مدل‌ها و پیشنهادات متعددی برای کمک به اساتید وجود دارد، ولی از آنجا که تاثیرات بازخورد وابسته به زمینه است لازم است اثر بخشی این شیوه‌ها بر پیامدهای یادگیری در آموزش بالینی مورد تحقیق قرار گیرد.