اثربخشی لاگ‌بوک کارآموزی از دیدگاه دانشجویان و اساتید در دانشگاه علوم پزشکی مشهد: تلفیق دو روش کمی و کیفی

مقدمه: لاگ‌بوک در دانشکده پزشکی مشهد به عنوان ابزار نظارت آموزشی و هدف‌مند‌سازی فرایند یاددهی-یادگیری کارآموزان بر محور اهداف آموزشی ملی طراحی و اجرا گردید. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی لاگ‌بوک کارآموزی از دیدگاه دانشجویان و اساتید انجام گردید. روش‌ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع ارزشیابی بود، که در سال 1391 در دانشکده پزشکی مشهد انجام گرفت. ابزار پژوهش دارای سه قسمت مشتمل بر یک پرسشنامه با مقیاس چهار نقطه‌ای لیکرت و 3 سوال چندگزینه‌ای و 3 سوال بازپاسخ بود که در دفتر توسعه آموزش دانشکده پزشکی طراحی گردید. روایی ابزار به روش محتوا و پایایی آن به روش همبستگی درونی (91/0=?) تایید شد. حجم نمونه با مطالعه پایلوت، 84 کارآموز و 51 عضو هیات‌علمی محاسبه شد. ابتدا 8 گروه بالینی به صورت تصادفی انتخاب شدند، سپس پرسشنامه جهت انجام نمونه گیری به روش در دسترس، در اختیار اساتید و کارآموزان قرار گرفت. داده‌های رتبه‌ای و اسمی به روش آمار توصیفی گزارش و با استفاده از نرم‌افزار jmp4 و با انجام آزمون کای مربع تحلیل شد. داده‌های کیفی با استفاده از روش summative content analysis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: (83%)71 دانشجو و (81%)40 استاد میزان صحت اطلاعات مندرج در لاگ‌بوک‌ها ‌را به طور متوسط کم‌تر از 60% گزارش نمودند. (49%)25 استاد معتقد بودند که لاگ‌بوک بایستی به عنوان سند فعالیت درون‌بخشی دانشجویان، نمره داشته باشد و در عین حال (51%)43 دانشجو معتقد بودند که این کار ثبت اطلاعات کذب را افزایش خواهد داد. کارآموزان موفقیت لاگ‌بوک را در دستیابی به 14 پیامد مورد انتظار، به طور معناداری کم‌تر از اساتید ارزیابی نمودند(0001/0p < ). یافته‌های کیفی با نگرش سیستمی به فرایند، در پنج طبقه ماهیت، ساختار، اجرا و نتیجه طبقه‌بندی شده نشان داد که دانشجویان اعتراض ماهوی به اجرای لاگ‌بوک نداشتند بلکه ساختار و روش اجرای لاگ‌بوک مورد اعتراض بود.نتیجه‌گیری: ارزشیابی فرایند و پیامد استفاده از لاگ‌بوک برای هدف‌مند‌سازی فرایند یاددهی یادگیری نشان داد که نقایص اجرایی مانع از تحقق پیامدهای مورد انتظار شده است. توجیه بیش‌تر یاددهندگان و یادگیرندگان و همچنین بازبینی محتوا و فرایند اجرایی مورد نیاز است.